«ولفگانگ آمادئوس موتزارت» یا با تلفظی دیگر موتسارت و ملقب به موزارت، نابغه بیبدیل موسیقی کلاسیک بود. او را از برجستهترین و با تواناترین موسیقیدانهای مطرح به شمار میآورند که آثار بیشماری را از خود برای جهانیان به یادگار گذاشته است. این موسیقیدان اتریشی در ۲۷ ژانویه سال ۱۷۵۶ میلادی مصادف با ۷ بهمن ۱۱۳۴ شمسی در شهر سالزبورگ روم باستان یعنی همان اتریش امروزی دیده به جهان گشود. «موتزارت» خیلی زود در همان دوران کودکی شیفتگی خود را به موسیقی نشان داد. وقتی که سه ساله بود؛ پدرش لئوپولد متوجه استعدادش به موسیقی شد و به همراه مادرش ماریا پرتل با کیبورد و ویولون آشنا شد. این کودک نابغه، در پنج سالگی، آهنگسازی را به کمک پدر و مادر خود شروع کرد. در ۶ سالگی بود که به همراه خانوادش در یک نمایشگاه بین.المللی واقع در مونیخ به وی و خواهرش، لقب کودکان نابغه داند. به همین جهت در ادامه بیشتر با این کودک نابغه آشنا میشویم.
سرآغازی بر زندگی هنری موتزارت
موتزارت در طول مدت زمان کوتاهی زندگی در این سرا، بیش از ۶۰۰ شاهکار از خود پدید آورد که در نوع خود بسیار قابل توجه است. سرآغاز رسمی زندگی هنری وی در ۱۷ سالگی رقم خورد که موسیقی را خیلی جدیتر پیگیری نمود. پدرش در این زمینه بیتأثیر نبود و او را در همین سالها به اروپا فرستاد تا بتواند در زمینه موسیقی، تواناییهای خود را محک بزند. پس از برگشت به شهر خود، با اشتیاقی به مراتب خیلی بیشتر به کار خود ادامه داد. در حد فاصل سالهای ۱۷۸۲ تا ۱۷۸۵ موتزارت کنسرتهای بسیار زیادی را به اجرا درآورد که از جمله بینظیرترین آثار وی بهشمار میروند. با همین کنسرتها توانست هم درآمد خوبی به دست آورد و هم به محبوبیت وی افزوده شد. این کنسرتها و اجراهای مختلف که در کشورهای متعددی برگزار گردیده است؛ سرآغازی بر آثار و فعالیتهای هنری این موسیقیدان اتریشی بوده است.
از سفر به عمارت سالزبورگ تا سفر به پاریس
در دفتر فعالیتهای هنری، باید بخشی را به سفر «موتزارت» به عمارت سالزبورگ و پاریس اختصاص داد. چرا که این هنرمند در عمارت سالزبورگ با برگزاری کنسرتهای ویژه و فعالیتهای هنری، حسابی مورد توجه قرار گرفت. اما اوضاع هنری این نابغه موسیقی در سالزبورگ، چندان باب میل وی پیش نرفت. به علت حقوق کم و نرسیدن وی به سقف آرزوهایش مجبور شد تا به پاریس سفر کند. «موتزارت» تا پیش از رسیدن به پاریس، مدتی را در مانهایم از شهرهای کشور آلمان گذراند. در این مدت به یکی از اعضای ارکستر این شهر تبدیل شد. در این گروه موسیقی، چهار خواهر بودند که این موسیقیدان اتریشی، عاشق یکی از آنها به نام «آلویزیا وبر» شد. اما «موتزارت» مجبور به ترک گروه شد و به مدت یکسال به پاریس رفت. در این سفر مادرش را به علت گرفتار شدن به بیماری نادری از دست داد. در طول این مدت زندگی این هنرمند با فراز و نشیبهای زیادی همراه شد.
از نازپروردگی موتزارت تا ازدواج وی
«موتزارت» در خانوادهای به دنیا آمد که غیر از او ۵ فرزند دیگر هم وجود داشتند. اما همه آنها در همان دوران کودکی به غیر از یک خواهر کوچک به علت پزشکی در دوران کودکی جان خود را از دست داده بودند. به همین سبب پدر این هنرمند اتریشی، به وی بسیار توجه داشت. چون تسلی خاطری برای والدینش شده بود. همان طور که گفته شد؛ «موتزارت» عاشق یکی از چهار خواهر گروه ارکستر شده بود. اما با توجه به سفر یکساله به پاریس و دوری از وی، آتش این عشق سرد شده بود. با این وجود این موسیقیدان اتریشی با خواهر کوچکتر همان دختر از خانواده کنستانز به نام «جوزف لانکه» ازدواج کرد. ثمره ازدواج آنها ۶ فرزند بود. اما باز هم به علت مشکلات پزشکی و نبود امکانات لازم در آن زمان، ۴ فرزند وی از بین رفتند و تنها دو فرزند از او به یادگار ماند. پس از ازدواج به همکاری همسر خود در کنسرتهای زیادی هنرآفرینی نمود.
دوران رکود زندگانی تا لحظه بیماری و مرگ
«موتزارت» با مهارتی که در موسیقی داشت؛ در کنسرتهای زیادی شرکت داشت و درآمد کسب میکرد تا اینکه پدر خود را از دست داد. پس از فوت پدر، دوران تاریکی را در زندگی خویش تجربه کرد و بسیار آزرده خاطر بود. در همان دوران با توجه به جنگ کشورش اتریش با ترکیه، بیشترین تمرکز بر دفاع از کشور و تجهیزات جنگی بود و کمتر کسی به موسیقی و هنر توجهی میکرد. به همین خاطر در دوران جنگ، «موتزارت» نتوانست از طریق برگزاری کنسرتهای مختلف برای خود درآمدی داشته باشد. در این شرایط بد اقتصادی تصمیم بر آن شد تا به حومه شهر سفر کند تا از جنگ و بهانههای مربوط به آن دور باشد. در سالهای واپسین زندگی خود سمفونیهایی را به اجرا درآورد و در کنسرتهای زیادی شرکت کرد که نقطه عطف زندگی وی بودند. اما دیری نپایید که بر اثر درد و تورمی که داشت؛ خیلی زود در سن ۳۵ سالگی درگذشت.
معرفی آثار و فعالیت.های هنری موتزارت
علی رغم زندگی کوتاه «موتزارت»، از وی آثار زیادی به جای مانده است. این هنرمند نابغه را میتوان مبدع سبک جدیدی از موسیقی دانست که امروزه آنها را با نامهای زیر میشناسند:
- سمفونیک
- کنسرتانت
- اپرا
- کرال
- مجلسی
- و…
با توجه به حضور وی در کنسرتهای مختلف، فعالیتهای هنری زیادی را از «موتزارت» شاهد بودهایم. اما سمفونیهای وی از جمله بهترین و بینظیرترین آثار وی به شمار میآیند. وی این سمفونیها را از دوران کودکی تا واپسین سالهای زندگی خود به منصه اجرا درآورده است که هر یک در نوع خود بسیار عالی بوده اند. از مشهورترین اپراهای وی نیز میتوان به این آثار اشاره داشت:
- شاه شبان
- دزدی از حرمسرا
- عروسی فیگارو
- فلوت سحرآمیز
- ترحم تیتو
- زن ها همگی همان جورند
- دن ژوان
هر یک از این آثار موتزارت از بهترینهای زمان خود بودهاند.