وقتی حرف از گرانترینها میشود، همه به یاد تولیدات لوکس و لیمیمتد «ادیشن» میافتیم؛ اما اینبار حرف از دست سازهای جواهر نشان و لاکچری و دیزاین شده توسط هنرمندان بنام نیست. در فهرست ده گانه گرانترین گیتارهای دنیا، گیتارهایی به ظاهر ساده و معمولی وجود دارد که به دلایلی غیر از لوکس بودن، قیمت هر کدامشان سربه فلک زده است.
شاید نمونه این گیتارها هر گوشهی دنیا و در دست هر نوازندهای باشد. اما این ۱۰ گیتار به دلیل همنشینی با دستان هنرمندان بنام است که ارزش پیدا کرده و گرانترین گیتارهای دنیا شدهاند.
فهرست گران ترین گیتارهای دنیا
فندر برادکستر ۱۹۴۹
(Fender Broadcaster prototype 49)
۳۷۵ هزار دلار
این ساز با نام «برودکست فندر» اولین تولید لئو فندر خالق برند فندر است؛ گیتاری که بعدها با دو نام تجاری «استر تو» و «ته له»، ردّی در تمام تاریخ موسیقی بهجای گذاشت
«برودکستر» پدربزرگ سازهای کنونی بود، با یک تک پیکاپ که عملاً فقط به کار ریتم زدن میخورد. ارزش این پیرمرد بیشتر به قدمت و اولین سری تولیدش است. اگر در سال ۱۹۴۹ به یکی از گیتار شاپهای آن سالها میرفتید، این ساز را با کمتر از ۵۰ دلار میخریدید، اما امروز برای داشتن یک نمونهی سالم آن باید ۳۷۵ هزار دلار بپردازید.
استرتوکستر طلایی اریک کلپتون
Eric Clapton`s Gold Leaf Stratocaste
۴۵۵ هزار و ۵۵۰ دلار
این ساز را میتوان تنها ساز لاکچری این فهرست نامید. به مناسبت پنجاهمین سال تولید گیتار فندر استرتوکستر در سال ۱۹۹۶، استاد بلوز؛ اریک کلپتون به این کمپانی سفارش یک نمونه از همین مدل را داد با این تفاوت که این ساز با روکشی از طلای ۲۴ عیار زینت شده بود. هدف «کلپتون» از سفارش این ساز صرفاً داشتن یک ساز کلکسیونی بود و قصد نواختن با این سازِ روکش طلای ناب را بر روی استیج نداشت. البته میشود به ایشان حق داد، سازی گرانبها که در دست اریک کلپتون خودنمایی کند، هر طرفداری را برای سرقت آن و سوسه خواهد کرد.
گیتار گیبسون اس جی جورج هریسون و جان لنون
George Harrison and John Lennon`s 1964 Gibson SG
۵۷۰ هزار دلار
در هجوم و تسخیر تکتک رتبهها توسط فندر، حضور تک و تنهای گیبسون در این فهرست میتواند قوت قلبی برای علاقهمندان این مدل ساز شگفتانگیز باشد. بین سالهای ۱۹۶۶ و ۱۹۶۹ این گیتار توسط دو تن از اعضای گروه موسیقی بیتلز مورد استفاده قرار گرفت.
«جورج هریسون» از آن هنگام ضبط و تور آلبوم «ریولور» استفاده کرد. جان لنون هم از آن در ضبط قسمتهایی از آلبوم «وایت» استفاده کرد.
صدای پخته و گرم «گیبسون اس جی» که نوازندگان صدای آن را حجیمترین فرکانس گیتارهای افسانهای تاریخ میدانند، حاصل مهندسی بینقص این پدربزرگ تاریخ راک است.
لنی گیتار استیوی ری وان
Lenny“: Stevie Ray Vaughan`s 1965 Fender Composite Stratocaster“
۶۲۳هزار و ۵۰۰ دلار
نوازندهی چیرهدست بلوز «استیوی ری وان» این ساز را از همسرش لنی به مناسبت سال روز تولد بیست و شش سالگی هدیه گرفت و بارها از این فندر استرتوکستر در اجراهای خود استفاده کرد. نام این ساز برگرفته از نام همسر او «لنی» بود. از نکات خاص این ساز میتوان به شکل و طرح آن اشاره کرد، بر روی بدنهی آن خلاصه نام این نوازنده حک شده است و همین طور نقوش زینتی زیر خرکِ ساز، سلیقهی یک بانو را در سفارش این ساز نشان میدهد. گیتار لنی جزو سازهای محبوب استیوی بود و تا زمان مرگ این نوازنده چیره دست در سال ۱۹۹۰ در تمامی سفرها همراه او بود.
گیتار مارتین اریک کلپتون
Eric Clapton`s CF Martin & Co, circa 1939
۷۹۱ هزار و ۵۰۰ دلار
تنها ساز آکوستیک این فهرست ده تایی، گیتار عتیقه مارتین مدل ۱۹۳۹ متعلق به یکهتاز پرفروشها، اریک کلپتون است. این گیتار تاریخی که با سن و سال خود ارزش موزهای پیدا کرده بود، در راه جمعآوری پول برای یک مرکز توان بخشی به فروش رسید. شاید اگر جای اریک کلپتون گیتاریست دیگری بود؛ این ساز را به دیوار اتاق خود میآویخت، اما با همین حرکات انسان دوستانه است که فرق یک فوق ستاره با یک مجموعهدار مشخص میشود.
گیتار گیبسون اریک کلپتون
Eric Clapton`s 1964 Gibson TDC
۸۴۷هزار و ۵۰۰ دلار
این گیتار در دوران همکاری «اریک کلپتون» با گروه کریم (Cream) و تا سال ۱۹۶۴ استفاده شد، اما بعد از آن او به ندرت از این ساز استفاده کرد. هرچه بود میتوان حدس زد که دیگر سبک کارهای اریک کلپتون با صدای پیکاپهای این مدل ساز همسو نبود. بخشی از درآمد حاصل از فروش این ساز نیز صرف خیریه شد.
بلکی Blackie“: Eric Clapton`s Stratocaster hybrid“
۹۵۹هزار و ۵۰۰ دلار
در سال ۱۹۷۰ اریک کلپتون تصمیم گرفت گیتارش را از گیبسون به فندر تغییر دهد. او شش عدد گیتار «وینتیج استرت» را از گیتار شاپی در آمریکا به قیمت هر عدد صد دلار خرید. سه تای آن سازها را به استیووینوود، «جرج هریسون» و «پیت تاون شند» (گیتاریست بند د- هوو) هدیه داد.
و تنها یکی از آنها را برای خود نگه داشت؛ «بلکی».
این گیتار نقش مهمی در آثار برجسته کلپتون مانند ترانهی «لیلا » و «واندرفول تونایت» داشت. «بلکی» یک گیتار عادی بود که موسیقی بزرگ و غیر عادی از آن متولد شد. اگر عکسهای دههی ۸۰ اریک کلپتون را مرور کنید، بیتردید «بلکی» را در آغوشش خواهید دید.
گیتار واشبرن باب مارلی از گرانترین گیتارهای فروخته شده
Bob Marley`s Custom made Washburn 22 series Hawk
۱/۲تا دو میلیون دلار
بیشک گیتار سفارشی باب مارلی فقید [موزیسینی که نماد سبک رگه در دنیا است] باید در بالاهای این فهرست جا خوش میکرد. دولت جامائیکا این گیتار را که یکی از هفت مدل ساز مخصوص سبک رگه در دنیاست، از طرف دولت جامائیکا به عنوان ثروت ملی این کشور معرفی کرده است. دور از ذهن است که روزی این ساز به فروش برسد، اما هر چه هست بهترین یادگار از باب مارلی، مرد آزاداندیش و صلح طلب و ضد نژادپرست جامائیکایی است و جایی جز موزه افتخارات کشورش نخواهد داشت.
گیتاراسترتوکستر جیمی هندریکس
Jimi Hendrix`s 1968 Stratocaster
دو میلیون دلار
تمام بزرگان موسیقی، خرد و کلان، در یک موضوع اتفاق نظر دارند: «جیمی هندریکس» بهترین گیتاریست تاریخ موسیقی بود. مرد رنگینپوستی که ساز برایش بخشی از زندگی بهحساب میآمد. مردی که با سر و دست و دندان، ساز مینواخت، مردی که مجنون ساز بود، میخواند، مینواخت و در آخر سازش را نابود میکرد. سولوهای بینظیرش که تمام میشد، باید چیزی فراتر از عشق را به نمایش میگذاشت. گاهی ساز را به آتش میکشید و گاهی آن را متلاشی میکرد. وینتیج استرت ۶۸ از معدود سازهای جان به در برده هندریکس است که بعد از او پشت شیشهی موزه نشست. دست زدن و نواختن با ساز بهترین گیتاریست تاریخ ترسناک است، مانند اسب بهترین چابک سوار که سواری گرفتن ازآن جسارت میخواهد.
۲۷ نوامبر سال ۱۹۴۲ جیمی هندریکس، آخرین پنجهها را به این استرتوکستر شیری رنگ کشید و به باشگاه جوان مرگان ۲۷ ساله اضافه شد.
گیتار استرتوکستر Reach out to Asia
Reach out to Asia Fender Stratocaster
دو میلیون و ۷۰۰ هزار دلار
در سال ۲۰۰۵ حراجی در قطر گیتاری را ارائه کرد که تمام رکوردها را شکست، این ساز تمام معادلات را به هم ریخت و بار دیگر فندراسترتوکستر رکورددار شد، اما این بار رکورد دوگانهای را به دست آورد. بیشتر سازهای این فهرست به دو دلیل به این ارقام رسیدند، اول این که ساز قدیمی و عتیقه است و یا تک و سفارشی و دوم این که متعلق به نوازندگانی بوده که در قید حیات نیستند. این استرت سفید نه عتیقه بود و نه ساز شخصی یک اسطوره. این ساز با امضای بزرگان موسیقی زینت شده بود و درآمد حاصل از حراجش خرج سونامی خانمانسوز جنوب شرق آسیا شد.
امضای «تونی آیومی» از بلک سبث، «برایان می» از کوئین، «دیوید گیلمور» از پینک فلوید، «جیمی پیج» از لد زپلین، «ریچی بلکمور» از دیپ پرپل، «مارک نافلر» از دایراستریتز، «پل مک کارتنی» از بیتلز،استینگ، «برایان آدامز»، «جف بک» و اعضای گروه «رولینگ استونز» زینتبخش این ساز بود و این حرکت انسانی سلاطین گیتار جهان سبب شد رکورد گرانترین ساز معمولی جهان شکسته شود.
شاید در آیندهی نه چندان دور ساز بینام و نشان دیگری جدول گرانترینها را جابهجا کند، اما سالهای سال یک چیز در اذهان خواهد ماند؛ قیمتِ سازی معمولی، با تماس پنجههای نابغهای، سر به فلک میزند. پر بیراه نیست که نام این اتفاق را کیمیاگری موسیقی بنامیم