سریال «سووشون» که اقتباسی از رمان مشهور سیمین دانشور با همین نام است، از نظر طراحی لباس یکی از مهمترین بخشهای تولید را دارد، چرا که باید فضای تاریخی و فرهنگی دهه ۲۰ خورشیدی (دوره پهلوی اول و آغاز پهلوی دوم) را در شیراز بهدرستی بازآفرینی کند. نرگس آبیار کارگردان با دقتی است که به همه چیز توجه دارد. بیایید با هم این دقت را بررسی کنیم.
ویژگیهای طراحی لباس سریال «سووشون»:
۱. وفاداری به دوره تاریخی
طراح لباس سریال تلاش کرده پوشش مردم ایران در دهه ۱۳۲۰ را به تصویر بکشد؛ از لباسهای شهری و نیمهمدرن طبقه متوسط تا لباسهای سنتیتر روستاییان و نیروهای نظامی.
تفاوتهای طبقاتی، فرهنگی و قومی (مثلاً لباس عشایر یا کارگران) نیز در طراحی مدنظر بوده.
۲. شخصیتمحور بودن لباسها
لباس شخصیت زری (همسر یوسف) ساده، شیک و کاملاً زنانه طراحی شده تا هوشمندی، وقار و زنبودن او را نمایش دهد.
یوسف که شخصیتی روشنفکر، میهندوست و متفاوت دارد، لباسی متناسب با دیدگاههای رادیکال و سادهزیستش بر تن دارد.
لباس نیروهای انگلیسی و نظامیان ایرانی در سریال بهدقت طراحی شده تا تفاوت ساختاری و سلطهی استعماری را القا کند.
۳. رنگپردازی نمادین
استفاده از رنگهای تیره برای نمایش اضطراب، غم، فشارهای اجتماعی و خفقان سیاسی.
رنگهای گرمتر در صحنههای مربوط به خانه و روابط خانوادگی برای نشان دادن گرمای روابط.
رنگهای خنثی برای نشان دادن شخصیتهای میانه یا متزلزل.
۴. طراح لباس
طراح لباس سریال «سووشون» سارا خالدیزاده است. او پیشتر در فیلمها و سریالهای تاریخی دیگر هم سابقه فعالیت داشته و در این پروژه نیز با کمک منابع تاریخی و پژوهشهای آرشیوی لباسهای دوره را بازآفرینی کرده.
۵. چالشها
پیدا کردن پارچههای مناسب و طراحیهایی که هم اصالت تاریخی داشته باشند و هم برای مخاطب امروز باورپذیر باشند.
ایجاد تمایز بین شخصیتها با ظرافتی که به چشم نیاید اما تأثیرگذار باشد.
لباس زری (با بازی درخشان بهنوش طباطبایی)
زری، زنی تحصیلکرده، باوقار، بااحساس و در عین حال اندوهگین است. طراحی لباس زری با بازی بهنوش طباطبایی این ویژگیها را بهخوبی بازتاب میدهد.
ویژگیهای لباس:
پیراهنهای بلند با آستینهای پفی یا بلند که تا مچ دست را میپوشاند. این سبک رایج زنان فرهیخته آن دوران است.
یقههای بسته یا نیمهبسته همراه با جزئیات دوزی شده (مثل دانتل، گلدوزی یا نوارهای ظریف)، که بر وقار و نجابت زری تأکید دارد.
رنگها: بیشتر از طیفهای ملایم و خاکی (مانند کرم، خاکستری روشن، سبز زیتونی، آبی کمرنگ) استفاده شده. در صحنههای غمبار، زری اغلب لباسهای تیرهتری (مثلاً مشکی یا آبی نفتی) به تن دارد.
روسری یا شال نازک: بهصورت سنتی و مرتب روی سر بسته میشود؛ گاهی زیر گلو گره میخورد یا با سنجاق ثابت میشود.
اکسسوریها: استفاده بسیار محدود از جواهرات. تنها یک گردنبند کوچک یا گوشواره ساده. زری اهل تجمل نیست.
دوخت لباسها با پارچههای طبیعی مثل کتان، ابریشم نازک یا پشم لطیف بوده که هم دوره تاریخی را بازتاب میدهد و هم لطافت زنانه زری را.
لباس یوسف (با بازی خوب میلاد کیمرام)
یوسف، روشنفکر، معترض، سادهزیست، درونگرا و وطندوست است. لباسهای او نشان از فاصله گرفتن از تجملات طبقهی بورژوا دارد.
ویژگیهای لباس:
پیراهنهای سادهی مردانه با یقه گرد یا برگردان، اغلب به رنگهای خنثی یا تیره: سفید، خاکستری، سرمهای یا قهوهای.
در خانه معمولاً پیراهن آستینبلند نخی و شلوار راحت به تن دارد. هنگام کار بیرون، کت نخی سبک یا اورکت بلند خاکیرنگ به تن میکند.
کلاه لبهدار یا فدورا گاهی در صحنههای بیرونی بر سر دارد، که نشانهای از وقار مردان روشنفکر آن دوره است.
پالتو یا بارانی بلند در فصل سرد، با یقه ایستاده یا پشمی، که گاه آستینهایش کمی کهنه است تا تأکید بر بیاعتنایی او به ظاهر تجملاتی باشد.
پاپیون یا کراوات؟ نه! یوسف هرگز از کراوات استفاده نمیکند، تا مخالفتش با مظاهر غربزده بودن طبقهی حاکم را نشان دهد.
کفشها: ساده، چرمی، معمولاً قهوهای یا مشکی، بیزرق و برق اما تمیز.
این سریال وفادارانه به متن داستان اصلی ساخته شده. پخش اولین قسمت «سووشون» دیروز از نماوار شروع و پس از گذشت ده ساعت توقیف و نماوا مسدود شد. نماوا دلیل این مسدود شدن را ۶۲ ثانیه از سریال میداند.