بعدازظهر دوشنبه پنجم آبانماه ۱۳۵۹ تیترِ صفحهی اول روزنامه کیهان تیری بود بر قلب وطندوستان. خرمشهر بعد از ۳۴ روز مقاومت سقوط کرده بود. حتی هر کلمه از این خبر، همچنان نیز دردناک است. چه جوانانی که رفتند و بازنگشتند. روزنامهی اطلاعات در همان روز، از خسارتهایی که دولت وقت عراق به ایران زده مینویسد و در کنارش هم از دلیری رزمندگان و تلاش میکند امید بخش باشد. روزهای سختی در ایران میگذرد. جنگ و مقاومت. ترکیبی از دلشوره و شجاعت. یک سال و شش ماه بعد، جمعه دهم اردیبهشتماه ۱۳۶۱ تیتر اول ویژهنامه فوقالعاده روزنامه کیهان مردم را به شادی و امید دعوت میکند. «خوزستان در آستانه آزادی». در نهایت بعدازظهر سوم خردادماه ۱۳۶۱ ساعت ۱۴:۰۰ تیترهای درشت ویژهنامههای فوقالعاده همه نشریات کشور است که خبر میدهد: «خرمشهر آزاد شد». امروز سالروز همان روزی است که مقاومت و از خودگذشتگی باعث پیروزی و بازگشت خرمشهر شد.
۵ نکته از آزادی خرمشهر که شاید ندانید.
۱_عکس مربوط به اسکناس ۲۰۰ تومانی (سالهاست عرضه نمیشود) رزمندگان سبزواری را در ۱۶ اردبیهشت ۱۳۶۱ قبل از انجام عملیات نشان میدهد. زمانی که بلندگوهای شهر یا رادیو خبر آزادی را داده این رزمندگان یا شهید شده یا در حال انتقال به بیمارستان بودهاند.
۲_«حسین کامل» داماد صدام میگوید: «در ۲۴ ساعت اول خبر آزادی خرمشهر، به دلیل فشار روحی زیاد روی صدام یک پزشک همواره بالای سر او بود.» حالا چرا؟ کارشناسان بسیاری بعد از دیدن شرایط در روزهای نخست به صدام این تضمین را داده بودند که ایران برای پیروزی نیاز به تجهیزات کاملاً مردن و پیشرفته دارد که در دسترسش نیست. و به او اطمینان داده بودند که خرمشهر دیگر خاک او محسوب میشود. میگویند در نوزده ماهی که خرمشهر در اشغال بوده، آنجا خط اتوبوسرانی و تاکسیرانی بصره- خرمشهر برقرار کرده بودند. مغازه صرافی باز کرده بودند تا ریال ایرانی را به دینار عراقی تبدیل کنند و.. بعد از پانصد و هفتاد و هشت روز خرمشهر آزاد میشود و دشمن شکست میخورد.
۳_ شاعر سرود «ممد نبودی ببینی…» جواد عزیزی است. شاعری که برای دل خودش شعر میگوید و این شعر را برای خوانش بر مزار شهید، در اولین سالروز درگذشت او سروده است.
۴_سمفونی حماسه خرمشهر اثر مجید انتظامی یکی از برجستهترین موسیقیهای ماندگار ایران دربارهی خرمشهر است.
۵- یکی از معروفترین اتفاقهای فتح خرمشهر، نصب تابلوی «به خرمشهر خوش آمدید_جمعیت ۳۶ میلیون نفر» است. اما این تابلو را چه کسی نوشت و نصب کرد؟ بهروز مرادی، کسی بود که وقتی در روز سوم خرداد به همراه رزمندگان، خرمشهر را به آغوش کشید و بر خاکش بوسه زد، تابلوی «به خرمشهر خوش آمدید ـ جمعیت 36 میلیون نفر» را در ورودی خرمشهر نصب کرد. او در چهارم خرداد ۶۷ در شلمچه به شهادت رسید.