فرمان مشروطیت در اصل فرمان تشکیل مجلس شورای ملی ست که مظفرالدین شاه قاجار در ۱۳ مرداد ۱۲۸۵ خورشیدی امضا کرد و یک روز بعد در تاریخ ۱۴ مرداد ۱۲۸۵ فرمان مشروطیت صادر شد. مظفرالدّین شاه با امضای این فرمان، درخواست متحصنین در جنبش مشروطه ایران را پذیرفت و با مشارکت مردم در امر حکومت موافقت کرد و بدین ترتیب در سرزمین ایران برای نخستین بار حکومت مشروطه تأسیس شد.
چهاردهم مرداد ۱۲۸۵ است. اعتراض‌ها و اعتصاب‌ها کار ساز شده و مظفرالدین شاه مجاب به امضا فرمان مشروطیت شده است.
حدود ۱۱۸ سال از فرمان مشروطه می‌گذرد. فرمانی که پنجمین شاه قاجار یعنی مظفرالدین شاه آن را امضا کرد. روایت است که این فرمان در کاخ صاحبقرانیه نیاوران امضا شده است. بعد از آن قدرت مطلقه دیگر شاه نبود و مجلسی تحت عنوان مجلس شورای ملی که از تمامی طبقات جامعه تشکیل می‌شد شروع به کار کرد.
این فرمان در شرایطی امضا شد که موج اعتراضات در پاییز سال ۱۲۸۴ گستردگی فروانی یافت و عده زیادی از علمای قم به تهران آمدند و به همراه هزاران نفر از مردم تهران مقابل سفارت بریتانیا تحصن کردند.
این فرمان چند روز قبل از تاریخ امضا، با حضور درباریان به شور گذاشته شد و در تاریخ یاد‌شده، مظفرالدین‌شاه قاجار آن را قرائت کرده و به خط احمد قوام‌السلطنه نوشته شد. فرمان مشروطیت در اصل، فرمان تشکیل مجلس شورای ملی است که مظفرالدین‌شاه قاجار در پاسخ به متحصنین در جنبش مشروطه ایران امضا کرد و از طریق آن با مشارکت مردم در امر حکومت موافقت کرد و این‌چنین حکومت مشروطه برای اولین‌بار در ایران تأسیس شد. فرمان خطاب به صدراعظم یعنی میرزا نصرالله خان مشیرالدوله است که خود در تهیه و راضی‌کردن شاه به امضای آن، کوشش کرده بود. در حال حاضر یک نسخه کپی از سند امضا‌شده فرمان مشروطیت در اتاق اسناد کاخ صاحبقرانیه در معرض دید بازدیدکنندگان قرار دارد. در گوشه این سند عبارت «صحیح است»، توسط شخص مظفرالدین‌شاه نوشته شده است.
مجلس شورای ملی ایران نخستین مجلس و پارلمان دموکراتیک قاره‌آسیا بود که از طریق جمع‌آوری آرای مردمی در مهر ۱۲۸۵ در تهران بازگشایی شد.
