حیات استان لرستان وابسته به چشمهسارها و خاک حاصلخیزی است که زمینه تولید و پرورش محصولات کشاورزی را فراهم کرده، که سفره مردمان این اقلیم همواره رنگین باشد. این استان نقش بسیار مهمی در چرخه اقتصادی کشور ایفا میکند و به واسطه آب و هوای دلپذیر کوهستانی، به تولید محصولاتی چون انار، سیب، عسل، گندم، جو، کلزا و زردآلو کمک کرده است.
مادر مهربان طبیعت دامن پربرکتش را بر سر ساکنان این سرزمین تکانده و با وفور نعمت به آنها برکت داده است. زین رو مردم لرستان با توشه برداشتن از زمینهای کشاورزی به پخت غذاهایی چون آش ترخینه، خورشت سیب، کباب بروجرد، چزنک رغو، دنو ور و سغدو میپردازند.
محصولات لبنی
مراتع سرسبز و پوشیده از علوفه چراگاهی مناسب برای تغذیه دامهای این استان است. از این رو تولید محصولات لبنی از جمله شیر و پنیر بسیار رایج است و درصد قابل توجهی از شیر خام استان صادر میشود. زنان عشایر از شیر، خوراکیهایی چون روغن حیوانی، کره و پنیر تهیه میکنند که در بازارهای محلی به فروش میرسند.
گندم و جو
سطح برداشت از گندمزارهای استان لرستان رقم قابل توجهی است و در اوایل تابستان، کشاورزان خستگی ناپذیر این خطه به برداشت زحمت یک سال خود میپردازند. در گذشته زن و مرد داس به دست راهی گندمزار میشدند و گاهی هفتهها بیوقفه مشغول درو بودند اما اینک کمباین در کمترین زمان ممکن خوشههای زرین گندم و جو را از دامان زاگرس جدا و به دست مردم میرساند.
کلزا
کلزا دانه روغنی زرد رنگی است که کاشت و برداشت آسان و بازدهی فراوان آن باعث شده کشاورزان به بهرهبرداری از این محصول نیز بپردازند. ضیافت گلهای زرد و برگهای سبز، تابلویی خلق کرده که چشم نواز و دلاویز است. اگرچه لرستان دیاری است پرآب، اما این دانه روغنی تاب آوری مناسبی در دوران خشکسالی دارد، از این رو کشاورزان به کاشت این محصول ترغیب میشوند.
غذاهای محلی و بومی معروف استان لرستان
آش ترخینه
در لرستان به این آش کشگینه نیز میگویند که طعمی متفاوت و خواصی بیشمار دارد. برای تهیه این آش از نخود، لوبیا، عدس و ترخینه استفاده میشود. در روزهای برفی که زاگرس جامه سپید به تن میکند این غذای سنتی لرستان را با نعنا داغ و پیاز داغ سرو میکنند. ترخینه ارزش غذایی بالایی دارد و برای افراد دیابتی بسیار مفید است.
سُغدو
سغدو یکی از غذاهای محلی لرستان است که امتحان کردن آن به همه افرادی که طرفدار سیرابی هستند توصیه میشود. این غذا که دلمه سیراب شیردان نیز نام دارد، از گردو، ادویه، برنج، آلو، و روغن حیوانی تهیه میشود.
زنان باسلیقه این استان که از سرپنجههای آنها ذوق و هنر تراوش میکند این ترکیبات را درون شکنبه ریخته و با نخ میدوزند. پس از اتمام پخت، غذایی خوشمزه خلق میشود که در هنگام خوردن آن باید مراقب انگشتان دست باشید که خورده نشوند.
کباب بروجرد
یکی از معروفترین کبابهای ایرانی در استان لرستان طبخ میشود، که شامل کباب برگ، کوبیده و چنجه است. این کباب با ریحان، نان سنگک و دوغ سرو میشود و خستگی یک روز شلوغ را از تن میزداید و جانی دوباره به انسان تزریق میکند. رستوران هتل زاگرس بهترین رستوران بروجرد است که کباب بروجرد را با بالاترین کیفیت تهیه میکند.
دنو رو
در استان لرستان به شکرانه رویش اولین مروارید در دهان کودک، غذایی پخت میشود که دنو رو نام دارد. گندم، نخود، لوبیا، عدس، ماش و ادویه مواد اولیه این غذا محسوب میشوند که پس از پخت و جا افتادن بین اهالی کوچه تقسیم میشوند. کاسهها خالی به دست مادر نمیرسند و همسایگان با آرزوی سلامتی برای کودک تحفهای در آن میگذارند.
چزنک رغو
یکی دیگر از غذاهای محلی استان لرستان چزنک رغو است. در لرستان این خوراک ساده اما خوشمزه را از ترکیب نان فطیر، روغن حیوانی و شیره خرما یا انگور تهیه میکنند. بدین ترتیب نان داغ را کمی خرد کرده و روی آن روغن حیوانی و شیره میریزند و نوش جان میکنند.