روث هندلر هیچ‌وقت فکر نمی‌کرد عروسکی که سال ۱۹۵۹ وارد بازار کرد چندین دهه بهترین اسباببازی دنیا باشد و محبوبیتش به جایی برسد که در سال ۲۰۲۳ دختربچه‌های چند نسل برای تماشای تصویر واقعی شده عروسک محبوب کودکیشان راهی سالن‌های سینما شوند.
امروز در «هیچ‌یک» سری می‌زنیم به دنیای صورتی باربارا میلیسنت رابرتز که همه ما «باربی» صدایش می‌‌کنیم.
اواخر دهه‌ی پنجاه میلادی «روث هندلر» مالک شرکت اسباببازی متل بازی دخترش با عروسک‌های کاغذی را تماشا می‌کرد که متوجه شد دخترش از بازی دادن عروسک‌ها در نقش‌های بزرگسال بیشتر لذت می‌برد تا عروسک‌های مرسوم آن زمان که بیشتر شکل نوازد بودند، این موضوع حسابی فکر خانوم هندلر را مشغول کرده بود و ایده‌ی ساخت عروسک با شمایل بزرگسالان را با همسرش مطرح کرد اما «الیوت» به عنوان مدیر شرکت متل با ایده‌ی او موافقت نکرد. تا سال ۱۹۵۶ که خانوم هندلر در سفر به آلمان با عروسکی به نام «بیلد لی‌لی» آشنا شد، این عروسک همان چیزی بود که او مدت‌ها درباره‌اش فکر کرده و در ذهنش ساخته بود. عروسکی با اندام و لباس‌های بزرگ‌سالانه. او با سه عروسک «بیلد‌لی‌لی» به خانه برگشت یکی را به دخترش داد و بقیه را به کارخانه متل برد. با الهام از آن و با کمک همسرش «الیوت» و طراح معروف ناسا «جک رایان» عروسکی با اندام زنانه لاغر، موهایی بلوند، بینی و دهانی کوچک طراحی کرد، عروسک هم‌نام دختر «روث هندلر» یعنی «باربارا» بود و ۹ مارس ۱۹۵۹ برای اولین‌بار در نمایشگاه بین‌المللی اسباببازی آمریکا در شهر نیویورک رونمایی شد و بسیار مورد توجه قرار گرفت. خیلی زود نخستین عروسک با نام تجاری باربی با موهای دم‌اسبی به دو رنگ بلوند و خرمایی با مایو سیاه و سفید و ۲۲ لباس پارچه‌ای قابل تعویض و لوازم جانبی تکمیلی وارد بازار شد.
عروسکی که تغییر کرد تا الگوی خوبی باشد
چیزی که همیشه در مورد باربی مورد توجه بوده و هست لباس‌های اوست که او را تبدیل به یک الگو برای نوجوانان و جوانان کرد. لباس‌هایی که در سال‌های اولیه تولید «باربی» توسط «شارلوت جانسون» طراحی و در ژاپن توسط کارگران ژاپنی دوخته می‌شد. توجه به لباس‌های باربی باعث شد که شرکت متل بیش از پیش به آکسسوری و لوازم جانبی باربی اهمیت بدهد و آن را به یک عرصه منحصر به‌فرد و رقابتی تبدیل کند که محبوبیت باربی را برای بچه‌ها و حتی بزرگسالان بیشتر و بیشتر می‌کرد. همین تفکر تبدیل به بخش مهمی از تجارت متل شده بود. عروسک‌های باربی با لباس‌های متعدد که قابلیت تعویض داشت فروخته می‌شد و رفته‌رفته پای باربی به دنیای مد و فشن باز شد.
باربی را می‌توان تاثیرگذارترین عروسک تاریخ نام‌گذاری کرد عروسکی که به مرور هویت مستقل خودش رو به دست آورد و در همه جنبه‌های زندگی اجتماعی سهیم شد و بر آن تاثیر گذاشت.
استقبال و توجه زیاد به باربی و همچنین داشتن
تبلیغات رسانه‌ای باعث شده بود، باربی دیگر یک عروسک عادی نباشد او تبدیل به یک سلبریتی شده بود که الگوی دیگران به‌خصوص کودکان و نوجوانان بود برای همین سعی می‌کرد الگوی درستی برای زنان و استقلالشان باشد. باربی تعاریف و اهداف زنانه دهه‌ی شصت را تغییر داد و هربار در شمایل یک شغل به بازار عرضه شد تا برای دختران نوجوان و حتی زنان الگوی درستی باشد که حق انتخاب دارند و می‌توانند دکتر، معلم، نوازنده، مکانیک، خلبان و حتی رئیس جمهور باشند. همین‌ها باعث شد رفته‌رفته مسئولیت‌های اجتماعی زیادی برای او تعریف شود. در اواخر دهه‌ی ۶۰ باربی برای همراهی با عدم تبعیض نژادی و قوانین ضد برده‌داری باربی سیاه‌پوست و در اوایل دهه هشتاد باربی آسیای شرقی را به بازار عرضه کرد. اما باربی همچنان به عنوان یک عروسک لاغر و بلوند شناخته می‌شد و ترویج بی‌نقص بودن ادامه داشت و باعث شد جنبش‌های حقوق بشری و فمنیستی به مخالفت با باربی و الگوی کلاسیک او بپردازند.
در نهایت شرکت باربی انتقادها را پذیرفت و برای از بین بردن تابوهای غلط گذشته از سال ۲۰۱۶ باربی را در قد و اندام‌های متفاوت طراحی و عرضه کرد و با جمله‌ی «می‌تونیم دیگه در مورد هیکل من حرف نزنیم» روی جلد مجله‌ی تایم قرار گرفت و حتی کمی جلوتر رفت و برای اینکه تفاوت‌های جسمانی و احترام به آن‌ها را برای مخاطبانش تعریف کند باربی‌هایی با معلولیت‌های مختلف تولید کرد. از مشهورترین آن‌ها باربی مدل معروف «وینی هارلوست» که به بیماری پوستی «ویتیلیگو» دچار است و رنگدانه‌های پوست در قسمت‌هایی از بدنش از بین رفته. این اقدام باربی یکی از مؤثرترین اقدام‌ها در حوزه‌ی احترام و شناخت تفاوت‌ها بود چرا که به دلیل تأثیر او در دنیای مد رفته‌رفته برندهای مختلف از مدل‌های لاغر و فیتنس فاصله گرفتن و لباس‌های‌شان را در همه اندام‌ها طراحی و به نمایش گذاشتند که پر سرصداترین آن‌ها خداحافظی ویکتوریا سیکرت با فرشتگان بی‌نقصش بود. مشابه این اقدام‌ها در برندهای گوچی، دولچه گابانا، دیور و… هم اتفاق افتاد و شاید باربی اولین برندی بود که روی معیارهای زیبایی گذشته خط کشید و به تعریف درست‌تری از زیبایی اهمیت داد و در آخرین اقدامش باربی دارای سندروم داون را هم طراحی و عرضه کرد.
نبض رسانه در دستان باربی
باربی را می‌توان عروسکی پیشرو دانست او همیشه فراتر از یک عروسک و حتی یک برند اقدام کرده. در سال‌های اولیه تولید باربی او نخستین و تنها عروسکی بود که تبلیغات رسانه‌ای داشت چیزی که بعدها در بین شرکت‌های اسباببازی رایج و حتی کپی‌برداری شد. تبلیغات باربی روز به روز گسترده‌تر شد و در اواخر دهه ۸۰ میلادی نام تجاری باربی به یک امتیاز چندرسانه‌‌ای گسترش یافت که مهم‌ترینش انیمشن باربی است که از سال ۲۰۰۱ تا ۲۰۱۷ به‌طور منظم تولید و پخش شد. بعد از یک وقفه دو ساله در سال ۲۰۲۱ ادامه یافت و باربی را به یک بازیگر مجازی تبدیل کرد که در انیمیشن‌‌هایی مثل داستان اسباببازی، مای‌سین و چند سریال انیمیشن اینترنتی حضور داشت. حضور باربی در رسانه و استقبال خوب مردم از محصولاتی مثل کتاب، لوازم آرایش، بازی‌های ویدئویی که باربی بخشی از آن بود کمپانی متل و کمپانی‌های فیلم‌سازی را ترغیب کرد که لایو اکشن باربی را هم تولید کنند. برای ساخت فیلمی از مشهورترین عروسک‌های جهان یعنی باربی و دوست‌پسرش کن از سال ۲۰۰۹ شرکت متل با کمپانی‌های بزرگی چون یونیورسال و سونی پیکچرز در حال رایزنی است و در آخر با «برادران وارنر» به توافق رسید و فیلمبرداری فیلم سینمایی باربی با بازی «مارگو رابی» و «رایان گاسلینک» در جولای سال ۲۰۲۲ به پایان رسید. فیلمی که قبل از پایان فیلمبرداری و پخشش تبلیغات خود را شروع کرده بود.
باربی، ملکه‌ی مد و ترند دنیای تبلیغات
تاثیر باربی بر دنیای مد و رسانه به‌قدری است که با اعلام ساخت فیلم باربی برندهای معروفی چون ورساچه و ولنتینو کالکشن سال ۲۰۲۲ خود را با رنگ صورتی باربی رونمایی کردند و برای مراسم‌های مهمی چون امی و مت‌گالا هنرمندان را با لباس‌هایی به رنگ صورتی روی فرش قرمز فرستادند. رفته‌رفته نشانه‌های باربی سراسر رسانه و حوزه‌های مختلف از مد و فشن تا فرهنگ و تجارت صنعت غذا و حتی دنیای فوتبال را در برگرفت و از تبلیغات پنهان و محدود به تبلیغات گسترده، بیلبوردها و … رسید. در آستانه پخش فیلم در ۲۳ جولای امسال علاوه بر برند کوکو شنل که در فرایند ساخت و تبلیغات فیلم لباس‌هایی از کلکسیون دهه‌های گذشته خود در اختیار مارگو رابی قرار داد، تا به گذشته‌ی باربی نزدیک باشد، برندهای مختلفی چون آلدو، زارا، اچ‌اند‌ام، ال‌سی واکی‌کی و بسیاری دیگر کالکشن باربی خود را رونمایی کردند و بیلبوردهای سه بعدی با شکل و لباس اولین باربی تولید شده توسط متل در دبی و کشورهای دیگر برپا شد. رستوران باربی افتتاح شد. همکاری برگر کینگ با باربی و تولید و سرو چیزبرگر باربی با سس و بیکن‌های صورتی به همراه شیک وانیل توت‌فرنگی که با یک دونات صورتی پوشیده شده باعث شد منوی باربی به لیست غذای برخی رستوران‌ها اضافه شود.
با اکران فیلم باربی موج باربی همه‌گیر‌تر شد و حتی باشگاه فوتبال فولام انگلیس به دلیل علاقه‌ی «مارگو رابی» که دیگر همه او را باربی می‌شناسند و نماینده‌ی باربی در دنیای واقعی است به تیمشان برای فصل جدید خود کیت لباس صورتی باربی را به لباس‌های بازیکنان باشگاهش اضافه کرده و حالا باربی بعد از چند سال فعالیت چراغ خاموش و افت سود دوباره پرقدرت به خبرها برگشته، جریان‌سازی کرده و دوباره همان برند معروفی است که حرف اول تبلیغات رسانه‌ای را می‌زند.
فرش قرمز دنیای مد در سرزمین باربی
باربی به قدری مورد استقبال قرار گرفت که همه خود را برای اکران افتتاحیه آن آماده کردند. اکرانی که رکورد فروش را بعد از سال‌ها در سینماهای جهان جا‌به‌جا کرد و همه می‌خواستند بخشی از دنیای باربی باشند و علاوه بر اکران‌های افتتاحییه و فرش قرمز باربی که با حضور مارگو رابی و سلبریتی‌هایی چون «دوا لیپا»، «بیلی آلیش» و «نیکی میناژ» که ترانه‌‌های فیلم باربی را خواندند.
مردم عادی هم برای تماشای فیلم باربی با رعایت تم صورتی و با لباس‌هایی از دنیای این عروسک محبوب راهی سالن‌های سینما شدند و شاید حق با «هیلاری مک میلان» طراح لباس کانادایی باشد که بعد از همکاری با باربی و طراحی کالکشنی شامل لباس‌های باربی برای زنان و کودکان در مصاحبه‌ای گفت: «کار با باربی رویایی است و استقبال از ترند فشن باربیکور که برگرفته از هویت بصری باربی است و نماد صورتی بودن به علت شادی این رنگ و تأثیر بر روحیه‌ی جمعی مردم بعد از دوران کووید است که تمایل به شادی و حضور در جشن‌ها و تفریحات رو برای آن‌ها بیشتر کرده و افسردگی و کرختی را دور می‌کند».
باربی عروسکی است که بخشی از هویتش را از سبک زندگی لوکس و لباس‌هایش می‌گیرد. زندگی رویایی که «گرتا گرویگ» کارگردان باربی سعی کرده در این فیلم آن را به چالش بکشد و با تکیه بر توانایی‌ها و جنبه‌های مثبت باربی کلیشه‌ها و افکار منفی گذشته را در موردش تغییر دهد. او برای این‌کار به کمک کسی احتیاج داشت که دنیای مد و سینما را به خوبی بشناسد پس به سراغ «ژاکلین دوران» طراح لباس برنده اسکار رفت که در فیلم زنان کوچک باهم همکاری داشتند. «دوران» در مورد همکاریش با باربی به مجله «ووگ» گفت: «باربی واقعاً با مد مرتبط است، زیرا نحوه بازی با او با لباس پوشیدن اوست. شما با باربی آن‌طور رفتار نمی‌کنید که با یک شخصیت معمولی رفتار می‌کنید، زیرا انگیزه چیزی که او می‌پوشد از درون نیست.»
به گفته‌ی «دوران» اگر بخواهید چیزی را فوراً باربی کنید باید سراغ صورتی بروید ولی ما برای باربی توناژهای رنگی پاستلی مناسب تابستان در نظر گرفتیم. پانزده رنگ که لباس‌ها را براساس آن طراحی کردیم. چون در این فیلم باربی سفر درونی خود را آغاز می‌کند و از دنیای باربی فاصله می‌گیرد. همچنین ویژگی باربی این است که برای هرکاری لباس مخصوص خودش را دارد. همین باعث شده او با پوشش و لباس‌هایش تعریف شود. پوششی که حتی روی شغل‌ها و موقعییت‌ها تأثیر می‌گذارد و باربی بخشی از آن می‌شود. همین ویژگی مهم باربی است که سال‌هاست باعث سود فراوان کمپانی متل شده. سودی که از استقبال و علاقه مردم از سبک زندگی باربی، و لباس‌ها و لوازم جانبی که بخشی از هویت باربی است تامین می‌شود. علاقه‌ای که ایده‌ی اقامت در خانه‌ی رویایی باربی در مالیبو را به وجود آورد و مالکین فیلم باربی در ادامه تبلیغات و موج همه‌گیر باربی برای ماه جولای اقامت در خانه‌ی واقعی ساخته شده برای باربی را اعلام کردند. اقامتی رایگان همراه با استفاده از کمد لباس باربی برای میهمانان! فکرش را بکنید قبل از اکران فیلم چند شب رویای کودکیتان واقعی شود و به دنیای باربی سفر کرده و در خانه‌اش زندگی کنید.
