بیلیارد یک بازی بر روی میزی مستطیلی شکل که بوسیله ماهوت پوشیده شده و در آن بوسیله میلهای چوبی به گویهای روی میز طبق قوانین هر سبک بازی ضربه زده میشود(در تمامی بازیها گویها از 3 تا 15 عدد میباشد).
در زبان روسی به گوی شار گفته میشود.
بازیهای روی میز بیلیارد متعدد است. یک نوع آن روی میزی برگزار میشود که هیچ حفرهای روی آن قرار ندارد که با نام کاروم(Carom Billiards) شناخته میشود. اما معروف ترین نوع این بازی ایت بال و اسنوکر میباشد.
ایت بال
ابعاد میز آن مختلف است. 7، 8، 9 و 10 فوت. که شش حفره روی آن قرار دارد. در این بازی از 7 گوی تک رنگ، 7 گوی دو رنگ، یک گوی سیاه(ایت بال) و یک گوی سفید رنگ استفاده میشود.
روش بازی ایت بال
ابتدا توسط یک مثلث توپها را در یک سوم زمین میچینیم و از یک سوم دیگر زمین توسط یک چوب به گوی سفید(کیو بال) ضربه زده تا منجر به پخش شدن گویها شود. به این حرکت اول بازی در اصطلاح شکاندن میگویند.
زدن ضره اول(شکاندن) دو حالت بوجود میآورد: 1. هیچ گویی وارد حفره های میز نشود(پس نوبت بازی به حریف داده میشود) 2. حداقل یک گوی وارد حفره شود( پس شما باید یک گوی رنگی به غیر از شماره 8 (ایت بال) ضربه بزنید و اولین گویی که وارد حفره شود تعیین میکند که شما دو رنگ هستید یا تک رنگ.
هدف در ایت بال
ابتدا هر بازیکن میبایست گویهای خود را(تک رنگ یا دو رنگ) وارد حفرهها کند و در آخر با تعیین یک حفره گوی شماره 8(ایت بال) را درون حفره انتخاب شده کند. هر کسی که ایت بال را زود تر وارد حفره کند برنده است.
اسنوکر
ابعاد استاندارد میز اسنوکر برای بازیهای رسمی، 5×11 فوت میباشد. این بازی شامل ۲۱ گوی است. ۱۵ گوی قرمز رنگ، یک گوی مشکی، یک گوی صورتی، یک گوی آبی، یک گوی قهوهای، یک گوی سبز و یک گوی زرد. که بوسیله یک گوی سفید(کیو بال) از منطقه نیم دایره(D) به روشی خاص به 21 گوی دیگر ضربه زده میشود.
هر گوی قرمز یک امتیاز دارد. سایر گویها به ترتیب:
گوی مشکی=۷، گوی صورتی=۶، گوی آبی=۵، گوی قهوهای=۴، گوی سبز=۳ و گوی زرد=۲ امتیاز دارند.
روش شکاندن در اول بازی به این ترتیب میباشد که بوسیله گوی سفید به گویهای قرمز ضربه زده میشود.
هدف در اسنوکر
یک گوی قرمز را به درون حفره سپس یک گوی رنگی به درون حفره، مجدداً این کار تکرار میشود تا همه گویهای قرمز درون حفره جای گیرند و بعد از آن نوبت به گویهای رنگی برای خاتمه بازی میباشد( توجه داشته باشید تا زمانی که گوی قرمز بر روی میز وجود داشته باشد هر گوی رنگی که به دورن حفره افتاد میبایست آن را خارج کرد و در جایگاه اول بازی آن قرار داد)
در پایان هر بازیکنی که امتیاز بیشتری را کسب کرد برنده است.
لوازم بازی
- تیپ :بر روی نوک چوب بیلیارد نصب میشود تا هم آسیب به چوب نرسد و هم امکان ضربات مختلف و چرخشی را میسر کند. جنس و متریال آن از مواد فشرده و چرم هست.
- گچ: به نوک تیپ) چوب بیلیارد (زده میشود تا تماس مناسبی بین چوب و گوی سفید برقرار شود.
- میله: از جنس چوب ساخته شده از چوب درخت ون زبان گنجشک و چوب درخت افرا یا فایبرگلاس بوده و از سر آن برای ضربهزدن به گوی سفید (کیوبال) استفاده میشود.
- مثلث: برای چیدن گویها در شروع بازی از آن استفاده میشود.
- رست و چوب بلند: برای زدن گوی سفید هنگامی که توسط چوب عادی قابل دسترسی نباشد، استفاده میشود.
- اکستنشن: یا همان ته چوب که جدیداً به جای چوب بلند استفاده میشود.
- مگنت: وسیله ای است که برای نگهداری گچ از آن در حین بازی استفاده میشود.