زادگاه رستم دستان، این شهر 5000 ساله ایران، نه‌تنها تاریخی دور و دراز بلکه سوغات‌هایی با همان قدمت دارد. تا به‌حال کسی از سفر به استان سیستان و بلوچستان دست خالی برنگشته است. خوراکی‌ها و محصولات بی‌مانند این مرز و بوم مثل کلوچه خرمایی، چای سرخ و میوه‌های استوایی را که کنار بگذارید، به دست‌رنج مردمان سرزمین نیمروز شاهنامه می‌رسید.
مردمانی که با دستانی به مانند مردمان دیگر اما با هنرهای مثال‌زدنی و سرشار از یکایک انگشتان، صنایعی بی‌همتا در سراسر ایران و حتی دنیا می‌سازند. اهالی این شهر سرآمدان دوخت‌ودوز هستند. تنها در سیستان است که با سیاه بر سپید نقش می‌زنند و نقش‌ها چشم خیره می‌کنند.
هر آنچه بافت هنرمندانه که می‌شناسید و نمی‌شناسید و هر آن دوخت و دوزی که تا به‌حال ندیده‌اید، جز زیباترین صنایع دستی سیستانی قرار می‌گیرند. چراکه مردمان این شهر نه فقط از کوه بیرک که از یک نخ ساده و پارچه، دیدنی‌های ماندگار و بی‌عدیل می‌آفرینند.
بازوی پرتوان اهالی سیستان در دوخت ودوز!
زبانزدترین صنایع دستی استان سیستان و بلوچستان، انواع دوخت و دوزها روی پارچه‌ها هستند. سوزن‌دوزی یکی از هنرهای نام‌آشنای بازوهای پرتوان مردمان این دیار است، که نخ‌های ابریشمی، نقده، ملیله، پشمی، گلابتون و سرمه با نقش و نگارهای مختلف به دست این مردمان، پارچه‌های ابریشمی و پشمی را مزین می‌کنند.
دوخت و دوز دیگر این شهر که از زمان پیدایش آن وجود داشته است، خامه‌دوزی، سفیددوزی یا خمک‌دوزی است، که پارچه‌های سفید را با دوخت زیبا می‌کنند. سفره‌ها و دستمال‌های مزین به خمک‌دوزی، خاص‌ترین سوغات سیستان هستند.
این مردمان علاوه بر سفیددوزی، در سیاه‌دوزی نیز نام و آوازه‌ای دور دارند. این هنر دوخت دندان‌موشی و زنجیره با نخ‌های سیاه ابریشمی است، که روی سرآستین و پیش‌سینه لباس‌ها دیده می‌شود. پلیواردوزی هنر دیگر انگشتان سیستانیان به شمار می‌رود، که به شکل گلدوزی‌های جلوه‌گر روی لباس‌ها رخ‌نمایی می‌کند.
علاوه بر این‌ها زیباترین سوغات استان سیستان که می‌توانید به شهر خود ببرید، آینه‌دوزی و سکه‌دوزی‌ها، فرزندان زیبای این شهر هستند که هیچ شهر دیگری آن‌ها را به فرزند‌خواندگی نبرده است.
بافت‌های هنرمندانه، هنر اصیل ایرانی در سرزمین نیمروز!
از قالیبافی و گلیم‌بافی، اصیل‌ترین هنرهای ایرانی در این دیار که بگذریم، به دستبافت‌های نامور این سرزمین مثل چادربافی، پلاس‌بافی، حصیربافی و دودنی‌بافی می‌رسیم. بسیاری از این صنایع آن‌قدر اصیل هستند که اگر به سیستان سفر نکرده باشید، برای اولین بار است که نام آن‌ها به گوش شما می‌خورد.
نشان پررنگ عشایر در صحراهای سیستان، چادرهای سیاه، از موی تن بزها هستند که رج به رج بر دار قالی‌ها بافته شده‌اند. پلاس‌ها اما زیراندازهایی خوش‌رنگ‌تر از چادرها هستند، که تارهای افقی آن‌ها دست در دست یکدیگر از عبور هر سرما و گرمایی جلوگیری می‌کنند.
دیگر سوغات استان سیستان و بلوچستان، صنعتی با طول عمری برابر با دریاچه هامون و شهر سوخته است. حصیربافی‌ها، سیس‌بافی‌ها و خولک‌بافی‌ها که اگرچه برای مردمان این شهر کاربردی هستند، اما یادگاری ماندگار از زابلستان شاهنامه در شهرهای دیگر محسوب می‌شوند.
اما اگر به دنبال تاریخی‌ترین و کمیاب‌ترین صنایع سیستان هستید، جلوه‌گران منازل و دفع‌کننده چشم‌های ناخوش، انواع دودنی‌بافی‌های این شهر را با خود ببرید.
کوه بیرک در دست زنان سیستان بشقاب می‌شود!
مردمان ساکن بر آبرفت هیرمند و پشت به پشت کوه خواجه، با سرانگشتان بافنده و دوزنده خود حتی خاک کوه بیرک را شکیل می‌کنند. سفالگری، هنر هفت هزارساله زابلستان است که رنگی گلگون‌تر از سفالگری‌های دیگر شهرها دارد.
تنها ابزار زنان هنرمند این شهر برای شکل دادن کوه بیرک، دستان آن‌هاست. چراکه از هیچ چرخی برای سفالگری بهره نمی‌گیرند و نقش‌هایی بر بشقاب‌ها، کوزه‌ها، کاسه‌های و قوری‌های سفالی می‌زنند که پس از پخت، سیاهی آن‌ها در قرمزی خاک می‌درخشد.
با سفال‌ها و بافت‌های سیستان، منزل و با دوخت‌های زیبا، لباس‌های خود را به اصیل‌ترین صنایع هنری و دستی جنوب مزین کنید.
