مردمان دامنه‌های شاهکوه در استان خراسان جنوبی دستانی پربار و پرهنر دارند. این استان در یکایک شهرها و دیارهای خود مردمانی را جای داده است که هر یک هنری والا دارند و این حکمت تعدد صنایع دستی کویرنشینان ایران زمین است.
شهری که مردمانش در کویر زاده شده‌اند و با دستانی خاکی از کویر، ظروفی شکیل و بی‌مانند می‌سازند. آنجا که دستباف‌های مردمانش در دنیا زبانزد است و مردم کشورهای دیگر تنها برای دیدن این هنر راهی این دیار میشوند.
در این دیار از قدیم تا به امروز صنایعی با دست زنان و مردان هنرمند تولید می‌شود، که امروزه در آشپزخانه‌ها و دکوراسیون بسیاری از منازل، جاخوش کرده‌اند. سوغات خراسان جنوبی همین دسترنج مردمان آن است که پیش‌کش مسافران می‌کنند و تعداد آن‌ها کم هم نیست.
آنچه از شرق ایران به موزه های خارج سفر کرده است!
مردمان استان خراسان جنوبی اعم از زنان و مردان در اوقات فراغت خود با بستن نخ‌های رنگی بر تارو‌پود، قالی‌هایی می‌بافند. مدل‌های قدیمی دستباف‌های مردم این دیار، در موزه‌های خارج از کشور نگهداری میشوند. حدود 80 درصد از روستانشینان با این هنر خود چرخ زندگی را می‌چرخانند.
گلیم‌بافی برای آنان که در بافت قالی‌های ترکی و فارسی سرآمد هستند، مثل آب خوردن است. به همین خاطر گلیم‌هایی که در این شهر بافته می‌شود را، هیچ‌کجا پیدا نخواهید کرد. گلیم، صنایع دستی عشایر خراسان جنوبی است که در هر ماه و نگار یا بوته‌ها و درختچه‌های آن ذوق عشایر می‌شکفد.
مردم خراسان جنوبی در بافت سرآمدند!
در خراسان اگر توانایی خرید قالی‌ها و گلیم‌های ارزشمند آنجا را نداشته باشید، بافتنی‌های دیگری از خلاقیت دست‌های مردمان این سرزمین برای شما وجود دارد. چرا که خراسانیان در بافت با دست، حرف زیادی برای گفتن دارند.
تشخیص این توانایی از روی جاجیم‌ها، پارچه‌بافی‌ها و برک‌بافی‌های آن‌ها کار دشواری نیست. کافی است هنردوست باشید تا آبشار هنر دستان این سرزمین را در جای‌جای آن ببینید.
هنر کهن خراسان و مد پرطرفدار امروز!
در استان خراسان جنوبی، آخرین نقطه شرقی ایران، دستان هنرمندان مردمان، نه‌تنها نخ‌ها و تاروپودها بلکه شاخ درختان را نیز به یکدیگر می‌بافند و زیبایی می‌آفرینند. کافی است شاخی از سرخ بید یا بادام کوهی را به آن‌ها بدهید تا گلدان، سبد یا ظرفی بی‌مانند را با خم این شاخ‌ها بسازند.
همان گلدان‌ها و سبدها ترکه‌بافی که امروزه در دیزاین بسیاری از منازل دستی خوش دارند. مردمان کویرنشین این شهر حتی از برگ درختان، ظرف پذیرایی و آشپزخانه می‌سازند. برگ درختان خرما سال‌ها است که با معجزه دست خراسانیان به انواع زنبیل، سبد، زیرانداز، رومیزی وغیره تبدیل می‌شود. همان حصیربافی‌هایی که در هر جا سر بچرخانید، یکی از آن‌ها را می‌بینید که روی میز یا سرویس آشپزخانه‌ای جاخوش کرده است. هنرهای کهن این مردمان، امروزه به هر کجا که فکرش را نمی‌کنید، قدم می‌گذارند و با خود زیبایی می‌آورند.
خاک شکیل در دستان مردم شاهزیله!
صنایع دستی خراسان جنوبی یکی و دوتا نیست و ما هر چقدر بشماریم، بازهم چیزی برای گفتن پیدا می‌شود، اما از ما می‌شنوید، از ظروف سفالی استان خراسان جنوبی نگذرید. این مردمان از زمانی که چشم باز کرده‌اند و تا بوده، خاک دیده‌اند و با آن انسی به قدمت تاریخ دارند.
خوب می‌دانند گوش خاک را چطور بپیچانند تا بشود همان که می‌خواهند و این رمز زیبایی و دلنشینی ظروف سفالی خراسانیان ساکن شاهزیله است. چرخ سفال را می‌چرخانند و سبد سبد ظروف سفالی بی‌همتایی با خاک مل (خاک رس به رنگ قرمز) می‌سازند.
این مردمان با دستانی هنرمند، روستای محل زندگی خود را در این مسیر به ثبت ملی رسانده‌اند. فکرش را بکنید که وقتی میراث ملی از این دست‌سازه‌های خاکی بدون‌لعاب نگذشته است، شما چطور می‌توانید بگذرید؟
