می‌خواهیم سفری دلچسب داشته باشیم به سرزمینی در دامنه غربی سلسله جبال البرز؛ جایی که از دیرباز به خاطر آب و هوای خوش و رودخانه‌های پرآب، پناهگاه موقتی و دائمی اقوام گوناگون بوده است. اسناد تاریخی نشان می‌دهد که این سرزمین از فرهنگی غنی در ادوار گذشته برخوردار است. این سرزمین که نام خود را از رشته‌کوه‌های برافراشته شمال ایران وام گرفته است، استان البرز نام دارد. استانی که تپه‌های باستانی آق تپه، مرد آباد و مراد تپه، کاخ‌ها و بناهای تاریخی و روستا‌های سرسبز و خوش آب و هوایی در ساوجبلاغ، طالقان و نظرآباد را در خود جای داده است.
قلعه آغشت در کردان البرز
به کاروانسرای شاه عباسی کرج خوش آمدید
کاروانسرای شاه عباسی در شاهراه ابریشم، روزگاری در عهد صفوی میزبان کاروان‌ها و مرکب‌هایشان بوده، که از شهری به شهر دیگر عزیمت می‌کردند. این بنا که در عهد قاجار به قلعه نظامی مبدل شد، بعد‌ها مدرسه فلاحت نام گرفت، این بنا درست در مرکز کرج واقع شده است.
این بنای سنگی – آجری در فهرست آثار ملی کشور قرار دارد و از ارزشمندترین بناهای تاریخی ایران به شمار می‌رود. چه بسیار شب‌ها و روز‌هایی که مردمان گوناگون در پناهگاه‌های این کاروانسرا به استراحت پرداخته و چه داستان‌ها و معرکه‌هایی که در آن روزگاران سر داده‌اند.
رستوران کاروانسرای شاه عباسی کرج
کاخ شهرستانک، ییلاق خوش آب و هوای شاهان قاجار
گفته می‌شود که ناصرالدین شاه در سال ۱۲۹۵هجری قمری دستور داد تا استراحتگاهی ییلاقی در ده شهرستانک برای شاهان قاجار احداث کنند. شاه هرسال در یک روز خاص به همراه رجال، شاهزادگان، وزرا و دیگر نزدیکان به کاخ شهرستانک می‌رفت و مراسم آشپزان راه می‌اند‌اختند.
ناصرالدین شاه برای رسیدن به روستای شهرستانک از جاده شاهی عبور می‌کرد و ملازمان و چاکران از راه صعب‌العبور‌تری به آنجا می‌رسیدند. در محور کرج – چالوس در بخش شمال شرقی سد کرج، روستای دوآب واقع شده است که جاده‌ای آسفالته از آن منشعب می‌شود تا شما را به کاخ شهرستانک در استان البرز برساند.
بازمانده کاخ شهرستانک البرز
از کاخ سلیمانیه تا کاخ مروارید در البرز
فتحعلی شاه قاجار به مناسبت تولد فرزندش سلیمان میرزا دستور داد اقامتگاهی تابستانه در منطقه‌ای خوش آب و هوا برای شاهزاده بسازند. این اقامتگاه که کاخ سلیمانیه نام گرفت در باغی بزرگ احداث شده و معماری آن تمامی نشانه‌های معماری عصر قاجار را دارد. عمارتی آجری با پله‌های فیروزه‌ای، نورگیر، سقف شیروانی و اتاق‌های تو در تو یادآور زندگی در دوران گذشته است. این عمارت متروکه در محل کنونی دانشکده کشاورزی کرج واقع شده که در حد فاصل بلوار چمران و امامزاده حسن قرار دارد.
نقاشی دیواری کاخ سلیمانیه اثر عبدالله خان نقاش باشی
انتهای بلوار ارم جایی در مهرشهر کرج، عمارتی متروکه با معماری خارق العاده قرار دارد که اگر از بالا به آن نگاه کنید شبیه به یک سفره ماهی است. عمارت مروارید (کاخ شمس) در زمینی با وسعت ۱۱۱ هکتار بنا شده و روزگاری محل پذیرایی مهمانان ویژه‌ای از داخل و خارج کشور بوده است. این کاخ که مربوط به دوره پهلوی دوم بوده و شمس پهلوی در آن زندگی می‌کرده، نمونه‌ای از معماری ایرانی – اروپایی است.
عمارت شمس (مروارید)
برج عجیب تهمینه
جایی در دل طبیعت چالوس در روستای میدانک، بنایی با سنگ‌های رنگی و معماری هشت ضلعی به یادگار مانده که یادآور معماری مغول است. این بنا که برج آرامگاهی میدانک نیز نام دارد، مدفن یکی از قلعه‌بانان آن زمان بوده و در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است. اگر به دیدن این بنا می‌روید، بازدید از باغ لاله‌های آسارا و غار یخ‌مراد را فراموش نکنید.
برج آرامگاهی میدانک (تهمینه)
خانه شاملو و مصدق بناهای معاصر البرز
خانه‌ای که احمد شاملو به همراه همسرش آیدا سرکیسیان به مدت ۳۰ سال در آن زیسته، از یادگاران دوره معاصر استان البرز است، که در شهرک دهکده فردیس قرار دارد. تمامی دست‌نوشته‌ها و کتاب‌های شاملو در این موزه نگهداری می‌شود که توجه علاقه‌مندان شعر و ادبیات فارسی را به خود جلب می‌کند.
نمایی از خانه احمد شاملو در فردیس کرج
مصدق ۱۰ سال پایانی عمر خود را در قلعه‌ای خشتی در حوالی روستای احمدآباد (شهرستان نظرآباد) سپری کرد. این خانه باغ قدمتی ۱۵۰ ساله دارد و ثبت ملی شده است.
قلعه احمد آباد (دکتر مصدق)
از دیگر مکان‌های تاریخی استان البرز می‌توانیم به بام کرج، سد طالقان، سد کرج، طبیعت بی‌نظیر چالوس، دشت لاله‌های گچسر و کندر، پیست اسکی دیزین، قلعه آغشت و روستا‌های خوش آب و هوایی مانند واریان، برغان و شهرستانک اشاره کنیم.
