لباس محلی مردان بلوچ یکی از لباس های سنتی اقوام ایرانی به حساب می آید. بلوچ ها اقوامی از نژاد آریایی هستند و مناطق بلوچ نشین بخش وسیعی از جنوب شرقی فلات ایران ـ شامل جنوب خراسان، سیستان و بلوچستان ،کرمان و بخش هایی ار جنوب غربی افغانستان و غرب پاکستان است. بلوچ ها دارای قبایل متعدد هستند که همگی از دلیرترین مردان هستند و زنانی بسیار صبور و هنرمند.
زنان به واسطه همین هنر و سلیقه شان که لباس هایی را تهیه میکنند که سوزن دوزی روی آن که ممکن است گاهی ماهها طول بکشد. و شهرت لباس بلوچ ها به واسطه همین سوزن دوزی ها بسیار زیبا است. که مفصلتر بررسی خواهیم کرد.
فراموش کنیم لباس بلوچی نیز مانند دیگر البسه بومی تحت تاثیر زمانه و دوره های تاریخی تا حدودی تغییر شکل داشته است.
لباس مردان بلوچ به جامَک/جامگنیز معروف است. این لباس شامل یک پیراهن بلند و شلوار گشاد پرچین سفید است. یقه این پیراهن ها معمولا بیشتر از نوع یقه گرد و به رنگ سفید یا کتانی هستند. آستین هایی این لباس مچ دار هستند تا بتوان به راحتی آن ها را با دکمه باز و بسته کرد. بلوچ ها این پیراهن را بر روی یک شلوار گشاد می پوشند که کمری آن با لیف بسته می شود. (گاهی به این شلوار خُمره و پیراهن کُرته نیز اطلاق میشود).
لباس محلی بلوچی
یک پیراهن دیگر به نام چِل تریزه هم وجود دارد که مردان بلوچ معمولا در مراسم مهمانی می پوشند. این پیراهن از قسمت های مختلف مانند آستین سه ربع، یقه ایستاده، دامن گشاد و پرچین تشکیل می شود. دامن این لباس در حین رقص مانند چتر باز میشود و جلوه زیبایی دارد.
مردان بلوچ روی این پیراهن را در قسمت کمر با یک شال که حکم کمربند(سَرین بند) را دارد، می بندند. در مراسم مهمانی و جشن های مختلف کمربند از پارچه های رنگارنگ و الوان تهیه می شود.
روی این پیراهن یک جلیقه سیاه رنگی پوشیده می شود که به آن در زبان محلی اُسکت می گویند (اُسکت جلیقه جلوباز، بدون آستین و یقه هفتی است که با دکمه بسته می شود).
مشخصات لباس محلی مردان بلوچ
پاک: مشخصه ی لباس محلی مردان، عمامه درازی است که به شکل خاصی دور سر می پیچند به طوری که انتهای یک طرف آن در پشت تا حوالی کمر میرسد و انتهای دیگری که کوتاه تر است به طرز جالبی بالای سر و پلیسه ای قرار میگیرد. این عمامه را «پاک» نامند. پاک مانند مندیل در لباس محلی نواحی خراسان شرقی است اما چینش و بستن آن فرق دارد.
لباس سنتی و محلی اقوام بلوچستان
مسر: دستمال سری است که شبیه عمامه پیچیده می شود.
کلاه سوپی: در واقع عرقچینی است که در مساجد بیشتر دیده میشود.
لنگ: پارچه ای دراز و مستطیلی که دور گردن مانند شال آویخته می شود یا دور سر می پیچند.
کفش و جوراب مردان نیز انواع مختلفی دارد؛ جوراب اصولا پارچه ای نواری شکل است که دور پا پیچیده میشود (پاتابه). کفش آن ها نیز از نوع سواس ( همان دمپایی ساده)، پورگ (صندل حصیری از الیاف درختان)،کفش های چرمی و مجلسی امروزی می باشد.
