ماسوله شهری زیبا و پلکانی که امروزه به عنوان میراث فرهنگی و طبیعی کشورمان ثبت شده است و چون گنجی در دل جنگهای سبز گیلان واقع شده است. در این شهر زیبا سقف یک خانه، حیاطی است برای همسایه، و معبری برای عابران؛ پس ای مهربان به آرامی قدم بگذار!
شهر ماسوله کجاست؟
شهر پلکانی ماسوله در جنوب غربی استان گیلان و در فاصله ۶۰ کیلومتری شهر رشت و ۳۵ کیلومتری شهر فومن قرار دارد.
ماسوله دارای زمستانهای سرد و برفی ، بهارهایی سرزنده و پر بارش، تابستانهای معتدل و آفتابی و پاییزی بسیار زیبا و کارت پستالی است. هوایی عطر آگین از بابونه، گلپر و طراوت درختان است، و اینها است که زیبایی ماسوله را دو چندان می کند.
برخی نام ماسوله را برگرفته از نام کوهی در جوار ماسوله به نام «ماه سالار» میدانند و معتقدند این منطقه ابتدا «ماسالا» نام داشته و بعدتر نام ماسوله رایج شد. البته روایت ها درباره ی نام بیش از این حرفا است برخی آنرا تا زبان سانسکریت و پهلوی هم نسبت میدهند، که شرح مفصل آن بماند برای اهل فن.
ماسوله از شمال به ماسال و از جنوب به استان زنجان میرسد، در سمت شرق آن شهر فومن و در غرب شهرستان خلخال در استان اردبیل قرار دارد. وسعت ماسوله معادل ۱۰۰ هکتار است میرسد و از سه سمت (شمال، جنوب و غرب) با کوه ها احاطه شده و از طرف شرق به دره ها زیبا میرسد.
ماسوله کجاست؟
ماسوله شهری با تاریخ درخشان
علاوه بر جغرافیای زیبای منطقه، ماسوله شهر تاریخی با قدمتی حدود هزار سال است که بافت قدیمی آن «کهنه ماسوله» نام دارد و البته بیشتر بناهایی که امروز میبینیم با توجه به زلزله و… بازسازی شده اند. خصوصا زلزله بزرگی که در سال ۸۹۰ هجری قمری رخ داد و باعث کوچ اهالی کهنه ماسوله به ماسوله فعلی شد. (البته برخی هم بیماری طاعون را علت کوچ می دانند)
جالب است بدانید که پس از ثبت شهر ماسوله به عنوان میراث فرهنگی و طبیعی، اجازه ساخت و ساز و توسعه شهر وجود ندارد و متولیانی چون سازمان میراث فرهنگی و سازمان محیط زیست حامیان این منطقه هستند.
از جاذبه ی زیبا ماسوله خانه های روستایی با معماری پلکانی در دامنه کوه که با رنگ زرد بناها چون خورشید تابان در دل درختان سرسبز و نمای جنگلی گیلان که روستا را در بر گرفته است میدرخشد این رنگ زرد که تابش گرم طلوع آفتاب را دارد، کمک به دید بهتر در روزهای مه گرفته شهر می کند، و حدودا سالی یکبار اهالی خانه هایشان را با گل زرد تازه می کنند که این گل از اطراف رودخانه جمع می کنند.
معماری پلکانی
یکی از چشمگیرین جاذبه های ماسوله، معماری متمایز این منطقه است که اصالتی تاریخی دارد و معماری ماسوله را متعلق به دوران زندیه میدانند؛ و با توجه به بستر کوهستانی که دارد، پلکانی ساختن آن استراتژی خوب بقا و زیست در این منطقه است و با توجه به شیب و آب و هوا و دفاع بسیار مناسب است؛ البته ماسوله تنها روستای پلکانی در کشورمان نیست و چنین معماری پلکانی در مناطقی از کردستان، اردبیل و خراسان نیز شاهد هستیم.
مصالح به کار رفته در ساخت خانه ها ، چوب، سنگ، خشت است و خانه ها معمولا دو طبقه هستند. ماسوله دارای زمستانهای سرد و تابستانهای گرم و معتدل است و به همین دلیل خانه ها در بخش جنوبی ساخته شده¬اند و با توجه به اقلیم منطقه دو بخش دارد، بخش تابستانی و زمستانی. قسمت تابستانی «اتاق پیش خوان» دارای پنجره های چوبی زیبایی است که نور چندانی به داخل آن نفوذ نمی کند و در نتیجه خنکتر است و مناسب تابستان. قسمت زمستانی که اصطلاحاً «سومه» نام دارد یک کوره برای گرم کردن و آشپزی وجود دارد.
معماری خانه های ماسوله سبک برونگرا دارد، در این سبک خانه ها تا حد امکان در ارتفاع ساخته میشوند و از یا چهار جهت باز هستند.
.
خانه های روستای ماسوله تزیین شده با گل های زیبا
گلدان های شمعدانی از نماد های خانه های این روستا
یکی از نمادهای خانه های ماسوله گلدانهای شمعدانی است که اهالی با ذوق روستا به در و دیوار و ایوانها آویخته-اند و صفای این را بیشتر کرده است و امروز به نظر این گلدونهای شمعدانی بخش جدانشدنی از بناهای شده اند
از قشنگی های دیگرش در میان ازدحام کوچه های خوشبخت و در پس راههای تنگ و باریکی که از روی بامها که عبور می کنیم، گلدونهای شمعدانی و روی خوش اهالی است و لذت دیدارمان بیشتر می کند.
خانه های زیبای ماسوله
و البته در و پنجره های چوبی خانه ها که چقدر با بافت محیط همگون و همساز است.
چشمه های تاریخی ماسوله
ماسوله دارای چشمه های تاریخی است که اهالی به شفای آن باور دارند؛ مانند چشمه تاریخی اسد محله، چشمه آب معدنی علی زاخونی که «زمزمه» هم معروف است . آب چشمه های معدنی این منطقه ممالو از املاح معدنی و بیکربنات است که طبیعتا برای درمان برخی بیماریها مناسب است. اهالی آب چشمه زمزمه را با توجه به طعم تلخی که دارد با کمی شکر شیرین می کنند و به خصوص برای درمان مشکلا گوارشی آنرا نوش جان می کنند.
آبشار ماسوله
یکی دیگر از جاذبه های ماسوله آبشار زیبایی است که با ارتفاع ۶ متر در میان درختان سرسبز قرار دارد؛ نشستن در کنار این آبشار زیبا و خنکی هوای عطرآگین مجاور آبشار خستگی راه را میشوید، خصوصا که قهوه خانه، استراحتگاه و رستوران هم برای راحتی گردشگران در مجاورت آن بنا شده است.
دیدنی های ماسوله بیش از اینهایی است که نقل کردیم، لذت کشف آن بماند برای علاقمندان به کاوش و گردش.
