آبنبات یکی از شیرینی های سنتی و محبوب ایرانی است که به عنوان یکی از خوراکی های مهم در میان ایرانیان شناخته می شود. تاریخچه پیدایش آبنبات به قدمتی بسیار دیرینه باز می گردد و بر اساس اطلاعات و یافته های باستان شناسی این شیرینی از دوران قدیم در ایران ساخته شده و مورد استفاده مردم قرار گرفته است.
این نوع شیرینی از محصولات محبوب و پر مصرف در جوامع مختلف است. همچنین از دانه های گیاهان خشک و بدون پوست تهیه و به صورت خوراکی استفاده می شود.
با بررسی تاریخچه پیدایش آبنبات در می یابیم که این نوع شیرینی در منطقه شرقی در زمان هخامنشیان به عنوان یک خوراکی پرطرفدار شناخته شده است. امروزه در مناطقی همچون هند و چین آثار استفاده از آبنبات در سال های قدیم را مشاهده می کنیم.
پس از آغاز تجارت بین المللی در قرون وسطی، آبنبات به عنوان یک کالای قابل تجارت شروع به گسترش یافت. در این دوران در سفر های دریایی و بخصوص در سفر های اقتصادی از آبنبات به عنوان یک خوراکی خوش طعم استفاده می شد.
در قرون جدید با پیدایش صنعت خوراک و فرآورده های غذایی تولید و تجارت آبنبات نسبت به قرون قبل به صورت چشمگیری افزایش یافت. می توان گفت که مصرف این نوع شیرینی روز به روز افزایش چشمگیری پیدا می کند و بسیار مورد استفاده مردم قرار می گیرد.
شایان ذکر است که در گذشته آبنبات به عنوان یکی از خوراکی های محافل اجتماعی و جشن ها بسیار مطرح بوده است. این شیرینی در مراسم های مختلفی اعم از عروسی، جشن های تولد، نوروز و مراسم‌های مذهبی به عنوان شیرینی اصلی سرو می شود. آبنبات با طعمی شیرین، عطری خوش، ساختاری نرم و خوردنی است که از مواد مختلفی نظیر آجیل ها، شکر و آب ساخته می شود.
انواع آبنبات
در گذشته آبنبات از آجیل های مختلفی مانند بادام، پسته و… ساخته می شد. اما در طول زمان با تغییرات و اصلاحات در دستور تهیه از مواد متنوعی مانند گردو، پسته و بادام ساخته شد. همچنین اضافه کردن عسل و شکلات نیز از دیگر تغییرات در تهیه این شیرینی بود.
در واقع شیر یکی از عوامل اصلی در خوشمزه تر شدن طعم آبنبات می باشد. همچنین به عنوان یکی از مواد اصلی در تولید آبنبات علاوه بر ایجاد طعم و عطر خاص، نرمی و خمیری کردن شیرینی را تسهیل می کند.
با توجه به سابقه قدیمی آبنبات در فرهنگ، آداب و رسوم ایرانیان و همچنین محبوبیت زیاد شیرینی در بین مردم این شیرینی همچنان از محصولات مهم و پرطرفدار در کشور بوده و در میان سایر شیرینی ها جایگاه خاصی دارد. با بررسی تاریخچه پیدایش آبنبات به اهمیت این نوع شیرینی در میان مردم پی می بریم.
دلایل محبوبیت آبنبات
محبوبیت آبنبات به دلایل متعددی بر می گردد. در موارد زیر به برخی از این دلایل اشاره شده است:
- طعم لذیذ: آبنبات به علت طعم شیرین و خوشمزه ای که دارد توجه بسیاری از افراد را جلب می کند.
- تنوع: در حقیقت با وجود اینکه آبنبات نوعی خشکبار است اما در بازار انواع و مدل های مختلفی از آن وجود دارد. به علاوه می توان آبنبات را با سایر خشکبار ها یا ترکیبات دیگر همچون شکلات، مغز گردو و… ترکیب کرد و تنوع بخشید.
- قابل حمل: با توجه به اینکه آبنبات خشک شده می باشد به آسانی قابل حمل است و می توانید همراه خود در سفر، کار یا هر جای دیگر آن را همراه خود داشته باشید.
- پروتئین: آبنبات حاوی پروتئین است که برای ساخت و تعمیر عضلات بدن ضروری است. این مواد مغذی برای ورزشکاران و افرادی که به دنبال افزایش عضلات هستند بسیار مهم است.
- فیبر: این شیرینی معروف حاوی فیبر قابل توجهی است که به سلامت دستگاه گوارش کمک شایانی می کند و مشکلات هضمی را بهبود می بخشد.
- آنتی اکسیدان: در واقع آبنبات حاوی آنتی اکسیدان های قوی مانند ویتامین E است که در مقابل عوامل آزاد رادیکال و خطرات اکسیداسیون سلول ها محافظت می کند.
- منابع انرژی: آبنبات حاوی قند های ساده است که به عنوان منابع اصلی انرژی برای بدن عمل می کند.
- خواص داروئی: با توجه به اینکه آبنبات خواص داروئی بسیار زیاد و گسترده ای دارد در موارد زیادی از آن استفاده می شود.
انواع آبنبات
آبنبات ها دارای انواع مختلف و بسیاری هستند که هر یک داری طعم و مزه متفاوتی هستند. برخی از آبنبات ها همچون آبنبات های چوبی بسیار در میان کودکان محبوب هستند و برخی دیگر همچون آبنبات مغزدار برای پذیرایی در مراسم مناسب می باشند. رایج ترین آبنبات ها عبارت اند از:
- آبنبات چوبی
- آبنبات قیچی
- آبنبات جرقه ای
- آبنبات میوه ای
- آبنبات چای سبز
- آبنبات مغزدار
- آبنبات زنجبیلی
- آبنبات شیر قهوه
- آبنبات شکلاتی
آبنبات سخت
به شیرینی های آبنباتی که قند در آن ها به حالت سفت و بلور مانند در آمده باشد آبنبات سخت می گویند. ساده ترین نوع از این آبنبات ها حاوی اسید آلی، رنگ های مختلف و اسانس می باشد. رطوبت این نوع آبنبات ها بسیار کم و نسبتا خشک می باشند. نبات نمونه ای از آبنبات های سخت بشمار می آید.
آبنبات نرم
بطور معمول آن دسته از آبنبات هایی که تا حدودی جویدنی و نرم می باشند به عنوان آبنبات های نرم شناخته می شوند. میزان رطوبت آبنبات های نرم در مقایسه با آبنبات های سخت نسبتا بیشتر است. این نوع آبنبات ها مخلوطی از بلور های شکر و شربت به همراه شیر یا آب می باشند.
در حال حاضر آبنبات های فراوانی در جهان تولید می شوند که تنوع آن ها در شکل ظاهری، رنگ، چاشنی ها و سایر مواد مختلف می باشد.
آبنبات ژله ای
آبنبات ژله ای نوعی از آبنبات های نرم می باشد که از ژلاتین یا صمغ عربی، چاشنی، ماده شیرین کننده و رنگ ساخته می شود. معمولا روی این آبنبات ها توسط شکر پوشانده می شود.
آبنبات ها دارای خواص زیادی هستند اما در نظر داشته باشید که به دلیل مواد و میزان قند در آن ها مضرات زیادی هم دارند به همین دلیل باید مصرف آن ها در حد معقول باشد. همچنین بطور مداوم و همیشگی آن را مصرف نکنید. شما می توانید با بررسی تاریخچه پیدایش آبنبات اطلاعات مفیدی درباره آن کسب نمایید.
