با تاریخچه شیرینی‌پزی در ایران و معروف‌ترین انواع شیرینی ایرانی آشنا شوید!
شیرینی‌پزی هنری اصیل از طعم‌ها و مزه‌های جادویی و بی‌نظیر است. ترکیب خلاقانه آرد، شکر، تخم مرغ و سایر مواد خام و تبدیل آن‌ها به شیرینی نوعی خلق اثر هنری است. شیرینی‌هایی ترد و خوشمزه‌ای که آرام آرام در دهان آب میشود و دل کندن از این طعم‌های شگفت‌انگیز شدنی نیست. شیرینی یکی از محبوب‌ترین و پرطرفدارترین خوراکی‌ها‌ست و بسیاری از مردم علاقه فراوانی به مصرف انواع شیرینی دارند. پخت شیرینی در طی سال‌ها تغییر و تحول داشته و به شکلی که ما امروزه می‌شناسیم، عرضه شد. هنر «شیرینی‌پزی» در هر کشوری به شیوه‌ای خاص رواج دارد و اغلب مردم در سراسر دنیا شیرینی‌های معروف کشورهای دیگر را می‌شناسند.
شیرینی‌پزی پیشینه‌ای بسیار طولانی داد و در طول زمان به شکلی متنوع و پیشرفته تحول یافت.
«شیرینی‌پزی» در ایران ریشه‌ای دیرینه دارد و به دوران باستان بر می‌گردد. اولین شیرینی ایرانی در دوره هخامنشیان تهیه شده و به نام «لاویش» معروف است. در پخت این نوع شیرینی از آرد برنج و تخم مرغ استفاده شده است و به عنوان یک خوراک با قابلیت نگهداری برای مدت زیاد شناخته می‌شد. شیرینی ایرانی به هدف پذیرایی در مراسم اجتماعی و مذهبی آن دوران تهیه و از گندم، عسل و خرما هم در ترکیبات شیرینی‌ها استفاده می‌شد. پس از مدتی انواع آجیل هم در تهیه شیرینی رواج پیدا کرد. رفته رفته این هنر شکلی پیشرفته‌تر و خلاقانه‌تر به خود گرفت و از موادی همچون کره، مربا، هل، دارچین و زعفران در پخت استفاده شد. همچنین گل ها و میوه‌های مختلف برای تزئین شیرینی‌ها به کار برده شد.
در دوران قاجار همزمان با ورود قند به ایران و تولید شکر «شیرینی‌پزی» رونق بیشتری پیدا کرد و شکلی حرفه‌ای به خود گرفت. شیرینی ایرانی به پای ثابت مهمانی‌ها، جشن‌ها و مراسم عزاداری و سوگواری تبدیل شد. شیرینی‌های شکری، مربایی، نخودچی، بادامی، گز، حلوا و مسقطی طرفداران زیادی داشت و از شیرینی‌های مورد پسند و محبوب آن دوران به شمار می‌آمد.
شیرینی‌های خشک به دلیل ماندگاری بالا بسیار محبوب و پرطرفدار است
با پیشرفت و توسعه صنعت غذایی، پخت انواع شیرینی ایرانی با کیفیت بهتر و سرعت بالاتری انجام شد. در دوران مدرن، از رنگ‌ها و طعم دهنده‌های متنوع در تهیه شیرینی استفاده شد. در همین دوران، روش‌های جدید برای تزئین شیرینی به کار گرفته شد و شیرینی با طرح‌ها و شکل‌های مختلف مانند طرح گل‌ها، حیوانات و عروسک‌ها روانه بازار شد. به مرور شیرینی ایرانی راه خود را به صنعت گردشگری باز کرد و هتل‌ها و رستوران‌ها شیرینی مخصوص آن شهر را در منوی غذایی خود اضافه کردند. همچنین گردشگران بسیاری تمایل به خرید شیرینی خاص هر شهر به عنوان سوغات داشتند. استفاده از ابزارهای جدید شیرینی پزی، فرهای صنعتی و مواد متنوع موجب شد که اشکال و طعم‌های متنوعی از شیرینی ایرانی مطابق با ذائقه تنوع طلب دوستداران شیرینی تهیه شود. همچنین با توجه به سلیقه افراد شیرینی هایی بدون گلوتن و با مواد اولیه ارگانیک تهیه و در اختیار مشتریان قرار می‌گیرد.
شیرینی‌های اصیل ایرانی
شیرینی ایرانی ترکیبات و طعم خاص خود را دارد. نوآوری در مواد اولیه، خلاقیت در تزئین و تنوع بالا موجب شده که جایگاه ویژه‌ای در فرهنگ ایرانی به آن اختصاص داده شود. هر منطقه شیرینی سنتی خاصی دارد که از آن به عنوان نمادی از تاریخ و فرهنگ آن بخش نام برده میشود.
باقلوا و سفر به اعماق مزه‌های شگفت‌انگیز
باقلوا یکی از انواع شیرینی ایرانی است که طعمی منحصر به فرد و تنوع بسیاری دارد. این دسر محبوب از لایه‌هایی از خمیر کره‌ای نازک با آجیل خرد شده و گلاب درست میشود. در پخت باقلوا اغلب از پسته، بادام و گردو استفاده می‌کنند. پس از پخت این نوع از شیرینی ایرانی، شهد عسل یا شربت شکر روی آن ریخته میشود و مزه‌ای دلنشین و فراموش نشدنی به آن می‌دهد.
باقلوا یکی از شیرینی.های همه پسند سنتی است.
قطاب شیرینی سنتی با عطر هل و گلاب
قطاب از معروف‌ترین شیرینی‌های ایرانی است که به دلیل طعم منحصر به فردش شهرت جهانی دارد. قطاب دو نوع سنتی و عسلی دارد و از یک لایه خیر و مغز قطاب (پودر بادام، هل و پودر قند) تشکیل شده است. این شیرینی ایرانی در دسته شیرینی‌های خشک قرار دارد و دارای ماندگاری بالایی است.
گز ترکیبی جذاب از مغزها و طعم‌های مختلف
گز یکی از قدیمی‌ترین انواع شیرینی ایرانی با قدمت ۴۵۰ سال است. گز اصفهان بر اساس نوع مغز (پسته ای، بادامی، فندقی، گردویی، مخلوط پسته و بادام)، طعم (گلاب، هل و زعفران)، شیرین کننده (عسل و شکر) و بسته‌بندی (لقمه ای و آردی) انواع مختلفی دارد.
گز با مغز پسته یکی از پرطرفدارترین انواع گز به شمار می‌آید.
شیرینی زبان، مجلسی و با طعم بی نظیر
زبان یکی از خوشمزه‌ترین انواع شیرینی ایرانی است که طرفداران خاص خودش را دارد. این شیرینی خشک از خمیر هزارلا، کره و شهد تهیه میشود. این شیرینی بافت لطیف و تردی دارد. شیرینی زبان ماندگاری بالایی دارد و یک گزینه عالی برای مجالس رسمی و مهمانی‌ها است.
لوز شیرینی ایرانی کم کالری
لوز یک شیرینی ایرانی پرطرفدار است که به شکل لوزی و در اندازه‌های مختلف درست میشود. ماده اصلی به کار رفته در این شیرینی، پودر بادام است. همچنین از پودر پسته و نارگیل هم در آن استفاده می‌کنند. لوز یک شیرینی بسیار کم کالری و انتخابی مناسب برای عصرانه به همراه یک فنجان چای یا قهوه است.
نان برنجی، شیرینی ایرانی ترد و پرخاصیت
شیرینی برنجی یا نان برنجی یکی از شیرینی‌های سنتی بسیار ترد و خوشمزه است. این شیرینی ایرانی دو نوع سفید و زرد دارد که روی آن ها با سیاه دانه تزئین شده است. رنگ زرد نان برنجی ها به علت استفاده از زعفران به عنوان طعم دهنده است. طرز تهیه نان برنجی خوش عطر و خوش طعم ساده است و یکی از مقرون به صرفه ترین انواع شیرینی ایرانی به شمار می آید.
نان برنجی نوعی شیرینی ساده و بسیار خوش طعم است.
حاجی بادام، مقوی و پرانرژی
حاجی بادام یک شیرینی ایرانی پرخاصیت و خوشمزه است و از آرد نخودچی، بادام، زرده تخم مرغ، پودر قند، هل و جوز هندی تهیه میشود. این شیرینی اندازه کوچکی دارد و یک جایگزین ایده‌آل برای قند هنگام صرف چای محسوب می شود.
کیک یزدی، شیرینی ایرانی ساده و پرطرفدار
اگر به دنبال یک شیرینی ایرانی خوشمزه و ارزان هستید، بدون شک کیک یزدی بهترین انتخاب است. این نوع شیرینی یکی از انواع کیک های فنجانی است و در دو نوع کشمشی و زعفرانی به مشتریان عرضه میشود. مواد تشکیل دهنده کیک یزدی ساده و در دسترس است و اغلب به همراه چای، شیر، شیر کاکائو و قهوه سرو می شود.
کیک یزدی به همراه چای یک انتخاب مناسب برای میان وعده است.
لطیفه، شیرینی ایرانی سبک و خوش طعم
لطیفه یک نوع شیرینی‌تر محبوب و خوش طعم است که بافتی نرم، سبک و ترد و ظاهری پف کرده دارد. این شیرینی ایرانی از دو تکه نان و خامه سفید تشکیل شده است. اغلب از پودر قند، پودر پسته و یا شکلات ذوب شده برای تزئین آن استفاده می شود. این شیرینی با دستورهای مختلفی پخته میشود و یکی از بهترین انتخاب ها برای پذیرایی در دورهمی‌های دوستانه و یا مهمانی‌های رسمی است.
سوهان عسلی کنجدی، انرژی بخش و خوشمزه
سوهان
سوهان عسلی کنجدی یکی از مقوی ترین انواع شیرینی ایرانی است و ارزش غذایی بالایی دارد. در تهیه آن از کنجد، زرده تخم مرغ، آرد جوانه گندم، هل، کره، گلاب و عسل استفاده شده است. دانه‌های کنجد سرشار از ویتامین، کلسیم، فیبر و آنتی اکسیدان هستند و علاوه بر خاصیت انرژی زا، نشاط بخش هستند. سوهان کنجدی یک انتخاب عالی برای کودکان و ورزشکاران محسوب میشود. این شیرینی محبوب یک جایگزین مفید به جای استفاده از قند و شکر است.
شیرینی مربایی، نرم و لطیف
شیرینی مربایی یکی از پرطرفدارترین و خوشمزه ترین شیرینی‌های خشک است. این شیرینی ایرانی پای ثابت سفره‌های هفت سین در عید نوروز است. شیرینی مربایی مانند بسیاری از شیرینی‌های خشک ماندگاری بالایی دارد، بدون این که در کیفیت، مزه و ظاهر شیرینی تغییری به وجود آید. شیرینی‌های مربایی یا مارمالادی بافت نرم و لطیفی دارند، سبک هستند و یک انتخاب خوشمزه و خاطره انگیز برای مجالس و جشن‌ها به شمار می‌آید. این نوع شیرینی به دلیل استفاده از مرباهای مختلف، طعم و رنگ‌های متنوعی دارد و در هنگام پذیرایی ظاهر زیبایی دارد. اغلب برای تزئین شیرینی ها از پودر قند، پودر پسته، پودر نارگیل و شکلات آب شده استفاده میشود.
شیرینی نخودچی، ساده و ترد
شیرینی نخودچی
شیرینی نخودچی از شیرینی‌های سنتی و اصیل است و دستورهای مختلفی برای پخت دارد. شیرینی نخودچی ترکیبات ساده‌ای داشته و با استفاده از مواد اولیه مقرون به صرفه و در دسترس به راحتی می.توان آن را تهیه کرد. آرد نخودچی اصلی‌ترین مواد تشکیل دهنده این نوع شیرینی ایرانی است. پودر قند و روغن جامد از دیگر موادی هستند که در تهیه آن به کار برده میشود. شیرینی نخودچی به دلیل عدم استفاده از لبنیات نظیر شیر، ماندگاری بالایی دارد. این شیرینی ایرانی طعمی منحصر به فرد و بافتی ترد و نرم دارد. مصرف این شیرینی به علت نداشتن آرد گندم و شیر در ترکیباتش برای کسانی که رژیم غذایی خاصی دارند، بلامانع است. افرادی که دچار عدم تحمل لاکتوز هستند و یا کسانی که منع مصرف گلوتن دارند، می‌توانند شیرینی نخودچی را در برنامه غذایی خود بگنجانند. شیرینی های نخودچی همیشه ظاهری ساده ندارند و گاهی توسط شکلات و انواع مغزیجات تزئین میشود.
کلمپه شیرینی ایرانی با عطر و طعم خاص
کلمپه یک نوع شیرینی ایرانی با پیشینه‌ای طولانی است. کلمپه بافت نرم و لطیفی دارد و بسیار خوش طعم و دلچسب است. این نوع شیرینی سنتی که طرفداران خاصی دارد از خرما، تخم مرغ و آرد تهیه میشود. شیرینی دارای دو لایه خمیر و مواد میانی است. مغز کلمپه از خرما و انواع مغزها تهیه میشود. کلمپه انواع مختلف کنجدی، پسته‌ای، گردویی و شکلاتی دارد.
باسلوق ژله‌ای خوشمزه و خوش خوراک
باسلوق ژله‌ای یک شیرینی اصیل خوش طعم و خوش رنگ است. باسلوق بافت نرم و طعم شیرینی دارد. از ترکیبات این نوع شیرینی ایرانی می‌توان به نشاسته، پودر ژله و مغزیجات اشاره کرد. نشاسته به عنوان اصلی‌ترین ماده در ترکیب باسلوق نقش مهمی در نرمی این شیرینی دارد. استفاده از پودر ژله در این شیرینی باعث شده که از رنگ خوراکی در آن استفاده نشود و برای رنگ‌های مختلف این شیرینی ایرانی محبوب از طعم‌های مختلف پودر ژله استفاده می‌کنند. همچنین از انواع مغز گردو، پسته و بادام برای تزئین باسلوق استفاده میشود و در این میان، استفاده از مغز گردو بیشتر مورد استقبال قرار گرفته است. باسلوق ژله‌ای به دلیل بافت خاص و رنگ‌های زیبایی که دارد در اغلب اعیاد، مناسبت‌های خاص و جشن‌ها برای پذیرایی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این شیرینی می‌تواند یک جایگزین سالم و خوشمزه به جای مصرف تنقلات مضر باشد.
سوهان شیرینی ایرانی مغزدار و خوش رنگ
سوهان یکی از شیرینی‌های خوش خوراک و بسیار لذیذ است که بافتی ترد، نرم و شکننده دارد. این نوع شیرینی ایرانی مقوی، نشاط بخش و سرشار از انرژی است و به عنوان یک میان وعده غنی و پرکالری شناخته میشود. سوهان دارای انواع مختلفی است و مصرف کننده گزینه‌های متعددی پیش رو دارد و با توجه به ذائقه و سلیقه خود می‌تواند یکی از انواع سوهان را انتخاب نماید. سوهان از جوانه گندم، کره حیوانی، زعفران، گلاب، هل و مغز پسته فراوان تهیه می شود. سوهان باقلوایی، بادامی، آردی، حلوایی، حبه‌ای و لقمه‌ای از انواع محبوب این شیرینی به شمار می آید.
از دیگر شیرینی‌های معروف ایرانی می‌توان پادرازی، کاک، پشمک، نوقا، بادام سوخته، پولکی و را نام برد.
