استان آذربایجان شرقی بر شانه ایران زمین ایستاده و حاصل وصال زاگرس و البرز است. این خطه پهناور که نگین تاج میهن است با آب و هوای سرد و کوهستانی و خاک بسیار حاصلخیز خویش به رونق کشاورزی کمک کرده و با شروع فصل برداشت محصول، خستگی را از تن کشاورزان زحمت‌کش می‌زداید.
در آذرآبادگان (نام باستانی استان آذربایجان شرقی) خوراک‌های لذیذی پخت می‌شود چون کوفته تبریزی، که در جهان نمونه ندارد. سایر غذاهای محلی آذربایجان شرقی عبارتند از دیشلیق، قروت قلیه، آش گوشواره و قارنی یاریخ.
معروف ترین غذاهای محلی آذربایجان شرقی و تبریز
قروت قلیه
قروت قلیه یا آش کشک تبریزی از ترکیبات مقوی و خوشمزه‌ای چون گوشت و آب گوشت، گندم، نخود، لوبیا قرمز و چشم بلبلی و سبز، برنج، سیر و پیاز داغ، سبزی آش و ادویه تهیه می‌شود. محتویات این غذا به تامین آهن، ویتامین آ و کلسیم مورد نیاز بدن کمک می‌کنند، از این جهت قروت قلیه برای افراد مسن بسیار مفید است. این غذای سنتی در مراسم حنابندان نیز تهیه می‌شود و میهمانان نوش جان می‌کنند.
آش گوشواره
به طور کلی آش مخصوص این سرزمین کوهستانی است و هیچ چیز به اندازه یک کاسه آش گوشواره نمی‌تواند به آدمی جانی دوباره ببخشد. این خوراک سنتی استان آذربایجان شرقی حاوی گلوله‌های خمیری با اشکال خاص، نخود، گوشت چرخ شده، ادویه، گشنیز، جعفری و پیاز داغ است که ترکیب آنها غذایی است گوارا.
کوفته تبریزی
مگر کسی پیدا می‌شود کوفته تبریزی را دوست نداشته باشد؟ خوراک معروف تبریز کوفته خوش رنگ و لعابی است که گوشت آن را در هاون می‌کوبند، سبزی معطر و لپه چرخ شده را به خوردش می‌دهند و در سسی غلیظ می‌پزند. در پایان نیز با پیاز داغ، زرشک و گردو تزئین می‌کنند. حال مگر می‌شود دست رد به سینه ظاهر وسوسه انگیز کوفته تبریزی و طعم بی‌نظیرش زد؟
دیشلیق یا آش دندونی
دیشلیق یا آش دندونی یکی از غذاهای محلی تبریز است که به شکرانه جوانه زدن اولین دندان کودک پخت می‌شود. در استان آذربایجان شرقی برای پخت این غذا از نخود، گندم، خلال پسته و بادام، شیر، کشمش و پیاز داغ استفاده می‌شود. پس از آماده شدن، دیشلیق را بین همسایگان تقسیم می‌کنند.
دلمه برگ مو
دلمه برگ مو این استان با تمام دلمه‌هایی که در ایران پخت می‌شود فرق دارد. این غذای انگشتی، عطر خوشش را مدیون روغن حیوانی اعلایی است که ترکیب آن با سبزیجات معطر، هوش از سر آدمی می‌برد. در پخت این دلمه از بلغور، لپه، برنج نیم دانه، سبزیجات معطر و پیاز داغ استفاده می‌شود. پس از گشت و گذاری طولانی در میان جاذبه‌های تاریخی این سرزمین باید با خوردن دلمه خوشمزه این دیار، رفع خستگی کرد.
محصولات استان آذربایجان شرقی
سیب تبریز
سیب تبریز همان سیب آبدار و استخوانی موجود در بازار است که با رنگ سرخ خود در غرفه‌های سطح استان دلبری می‌کند. این میوه بهشتی سرشار از فیبر و انواع ویتامین‌ها است، از این رو تقاضا برای خرید آن بسیار زیاد است. کیفیت عالی سیب درختی مراغه چرخ صادرات سیب را به حرکت درآورده و سفره کشاورزان را رنگین کرده است.
پیاز
یکی از محصولات کشاورزی استان آذربایجان شرقی پیاز قرمز است، که ضمن تزریق به بازار داخلی بخش قابل توجهی از آن به کشورهای حاشیه خلیج فارس صادر می‌شود. این محصول بیشتر در شهرستان‌های بناب، آذرشهر و عجب‌شیر کشت می‌شود که در دو فصل تابستان و پاییز به بهره برداری می‌رسد. از پیاز مزارع سطح استان، برای پخت غذاهای خوشمزه محلی استفاده می‌شود.
فندق
فندق، این آجیل کوچک و خوشمزه در باغات استان آذربایجان شرقی به عمل می‌آید و بدین واسطه به اشتغال زایی و کسب درآمد مردمان این دیار کمک می‌کند. بخشی از فندق استان به صورت خام به مصرف می‌رسد و بخشی دیگر به صورت خشکبار صادر شده یا به کارخانه‌های شکلات سازی فروخته می‌شود. این محصول بیشتر در مرند و آذرشهر کشت می‌شود.
