یکی از زیباترین و شناخته شده ترین البسه بومی ایرانی، لباس ترکمنی است. لباسی که توسط اقوام ترکمن استفاده می شود.
ترکمن ها از اقوام ایرانی ساکن در دشت گرگان واقع در شمال شرق ایران از کرانه های شرقی دریای خزر تا کوه ها های شمال خراسان سکونت دارند ،منطقه ای زیبا و خوش اب و هوا با دشت هایی سرسبز و پر گل که اشاره خواهد شد بسیاری از طرح هایی که نه فقط در البسه بلکه در دیگر صنایع دستی آنان از جمله فرش های دست بافت ترکمنی ناظر هستیم با الهام از همین طبیعت سبز و با طراوت سکونتشان است.
فرش های دستباف زنان ترکمن
لباس بانوان ترکمن چگونه است؟
لباس ترکمنی بسیار متنوع است که این گوناگونی علت و کاربرد مشخص لباس را تعریف می کند. اما در کل الگوی لباس به جهت برش به نظر ساده است، و این سوزن دوزی های روی کار است که توسط دست زنان هنرمند ترکمن باعث چشمگیر و فاخر شدن لباس می شود.
اصلی ترین بخش لباس بانوان ترکمن قبای است که بر تن دارند. قبای ترکمنی بسیار زیباست و علت آن هم مطمئنا به طرح سوزن دوزی های فوق العاده آن بسته است.
قبای بانوان ترکمنی
چابیت قبا بالاپوشی است که آن را روی پبراهن (کوئینک) می پوشند، برشی ساده با قد نسبتا بلند دارد که تا زیر زانوها می رسد. قبا از جنس های مختلفی تهیه می شود، مخمل، ابریشم، پشم که به تناسب فصل و مراسم از آن ها استفاده می شود به طور مثال مخمل دارای آستین کوتاه و کمربند است، و یا قبای ابریشمی به عنوان لباس مجلسی بانوان ترکمنی است که در جشن ها ازآن استفاده می شود. جلوی قبا باز است و بدون دکمه و با یقه گرد و بدون بر گردان دور تا دور لبه پایین قبا به شکل متقارنی سوزن دوزی شده همین طوردور مچ آستین و پهلو ها، که غالبا در طرفین قبا و پهلو ها دو چاک کوتاه وجود دارد و سوزن دوزی ها پیرامون چاک ها با طرح هایی زیبا نقش بندی می شوند. گشادی استین قبا متوسط است با قد بلند که در حوالی مچ تنگ تر می شود و پیرامون مچ آستین سوزن دوزی های ظریفی آن را جلوه می دهد.
لباس-سوزن-دوزی-شده-زنان-ترکمن
علاوه بر جنس قبا که از چه جنسی تهیه شود مرغوبیت قبا به میزان سوزن دوزی های روی آن هم بستگی دارد به طوری که هر چه میزان سوزن دوزی ها روی قبا بیشتر و پر کارتر قیمت آن هم بالاتر خواهد بود و البته در قباهای مجلسی علاوه بر سوزن دوزی از تکه های نقره ای هم برای زینت کار استفاده می شود که به همین نسبت ارزش اآن را بیشتر می کند.
سرپوش بانوان ترکمن
و اما روسری بسیار زیبای ترکمنی که به مثابه همان دشت پر گلی است که در آن ساکن هستند و رد پای طبیعت در روح این اقوام به خوبی از هنرشان پیداست .این روسری در ابعاد بسیار بزرگ با زمینه رنگی غالبا تیره و گل های درشت نارنجی و قر مز و برگ های سبز ، البته طرح های دیگری مثل طرح های اسلیمی با گل های ختایی هم برای روسری ها رایج است.
از رایج ترین سر پوش زنان ترکمن بوروک یا عرقچین است که کلاهکی کاسه ای گرد یا با سطح صاف است و مزین به زیورآلات نقرهای از جمله پولک و قبک است، گاهی دختران جوان به همین سرپوش کفایت می کنند و اما اغلب روی این کلاه روسری نیز انداخته می شود. و گاهی کل سرپوش از زیور آلات است.
کلاه زنان و دختران جوان ترکمن
کلاه زنان و دختران جوان بلندتر است هرچه به میانسالی و کهنسالی نزدیک می شوند از ارتفاع آن کاسته می شود .
